DOLAR 32,3824 % 0.18
EURO 35,0243 % -0.2
STERLIN 40,9824 % 0.19
FRANG 35,9377 % 0.23
ALTIN 2.326,04 % 0,24
BITCOIN 2.267.758 -1.08

Irak Türkmenleri (20): Türkmeneli’nin Geleceği

Yayınlanma Tarihi : Güncelleme Tarihi :
Irak Türkmenleri (20): Türkmeneli’nin Geleceği


a)  Fiili Durum:
Irak Türkmeneli’nin kalbi, kesinlikle Kerkük’tür. Burası olamayan merkezi Hükümet ile Kürt Özerk İdaresi arasında tartışmalı bölge olup,  şartlar ne olursa olsun, Türkiye de bu işe müdahildir. Barzani, Kerkük’ü de tıpkı Türkmen şehri Erbil gibi oldubittiye getirerek sınırları içerisine katmak istiyor. IŞİD’in 11 Haziran’da Musul’da hâkimiyet sağlayarak Kerkük’e doğru yönelmesi, buradaki dengeleri adamakıllı bozmuş ve Barzani’ye yeni bir imkân yaratmıştır. Çünkü Kerkük Merkezi Hükümetin denetiminde, onun bayrağı dalgalanıyor ve şehri bir Zırhlı Tugay koruyordu. Işid korkusu ile bu güçlerin ağırlıklarını bırakarak kaçması üzerine tam bir uyanıklıkla  bu boşluğu Peşmerge doldurdu ve bayrağını bile aynı yere astı.

Bu sebeple son IŞİD hadiselerinden sonra, merkezi hükümete danışılmadan, sırf Barzani’nin emri ile Kerkük dışarıdan  “Peşmerge” çemberine alınmıştır. Kendi bölgesini korumak için kurulduğu, evvelce kendilerince ilân edilen “peşmerge”nin hangi sebep ve yetki ile bu yola başvurduğu sebebine gelince “IŞİD” yayılması gösterilmektedir. Gerçekte bu husus kesinlikle doğru değildir  ve Barzani’nin en az 15 yıldan beri söylemleri ile örtüşmemektedir.

Peşmerge” çevirmesinden sonra Kerkük’te yoğun protestolar yaşanmıştır. Irak Türkmen Cephesi, Türkmenlerin bu protestolara katılmamasını istemiş, Araplar da aynı yolu izlemiştir. Tespitlere göre, halen Kerkük’te kuvvetli bir gerginlik yaşanmamasına rağmen tam bir bunalım içinde bulunan Arapların Havice ve Riyaz’da protestoları sürdürüp, bazılarının “Peşmergeler” tarafından tutuklanması, Kürt Birlikleri’nin takviyelerle 5000’e kadar yükselmesine yol açmıştır. Bu sebeple Kerkük Peşmergeler tarafından tam anlamı ile kuşatılmıştır. Süleymaniye, Erbil ve Dahuk’ta da Kürt fiili durumuna protestolar çatışma sınırlarını zorlamıştır. “Peşmerge” krizi, elbette Kerkük’te sinirleri germiştir. Bakan Şeyh Cafer, Barzani’nin emri doğrultusunda hareket ettiklerini Kerkük’te ablukayı kaldırmayacaklarını açıkça itiraf etmiştir. Türkmen bakan ve Milletvekilleri ITC (Irak Türkmen Cephesi) “Peşmerge Bakanı”na yasal olmayan bu hareketi tanımayacaklarını altını çizerek anlatmıştır. Türkmenlerin karşı atağı Kürt oldubittisini frenlemişse de, peşmergeler Kerkük’e yerleşmeyi sürdürmektedir. Kerkük-Erbil yolunda bulunan Şivan bölgesine genel karargâhını kuran Peşmerge, ayrıca Tikrit-Havice kavşağında bir üs oluşturmuş başta Türkalan Türkmenleri olmak üzere yoğun tepki ile göstermiştir.
Saddam zamanında, Kerkük’ten 11.800-9000 arasında telaffuz edilen miktarda Kürt çıkarıldığı biliniyor. Hâlbuki şimdi 400-600 bin arasında Kürt yerleştirildiği tarafsız gözlemciler tarafından ifade edilmektedir. Saddam düştüğünde Kerkük’ün nüfusu 873.000, şimdi ise 1.500.000’dir. Peşmerge rehberliğinde  Irak işgal edildiği günlerde ilk olarak tapu ve nüfus idarelerine saldırıldığı ve eski  mevcut kayıtların yakıldığı hafızalarımızdadır. 2008 rakamlarına göre Kerkük’te Kürt seçmen sayısı 250.000’in üzerindedir. Saddam’dan beri Kürt nüfusu devamlı olarak artırılmış ve eski iktidar mensuplarından kalan binalara yerleştirilmiş durumdadır. Kerkük’e Arap nüfusun da 40 yıl önce getirildiğini herkes biliyor. Türkmenler ile Arapların hedefi aynı; Kürt rahatsızlığıdır. Eğer unutulmamışsa Türkiye, daha 2007’lerde Kerkük’te vuku bulan demografik sahtekârlığa tavrını duyulacak şekilde koymuş ve en yetkili ağızdan ”Kerkük’teki gelişmelere bakınca demografinin değiştirilmesi gayretine seyirci kalamayız.” denilmişti. Üstelik Türkiye, bu görüşünü yine geçtiğimiz yıllarda ABD yönetimi ile Kürt liderler Mesut Barzani ve Celal Talabani’ye vurgulu bir tarzda anlatmıştı.

Işid’in olağanüstü istilâ hareketinden iki hafta kadar sonra,24 Haziran 2014 günü Başbakan Tayyip Erdoğan ITC Başkanı Erşad Salihî ve Yürütme Kurulu Üyelerini Başbakanlık Konutunda Dışişleri Bakan Yardımcısı Naci Koru’nun da bulunduğu kabulde “Musul da Kerkük de Özerk Bölge olacak. Konumunuzu buna göre ayarlayın.” demiştir. ABD her ne kadar tezkere dolayından dolayı Irak politikasında Türkiye aleyhinde değişiklikler yapmışsa da, 1999’da Türkiye’ye bu projeyi teklif etmişti. Kerkük İli seçim bölgesinde Talabani’nin  Sorani Kürtleri’nin 6 milletvekillik ağırlığı da hesaba katılınca, duruşu ile merkezi hükümetin yanında yer alacağı ifade edilen Talabani unsurundan ötürü böyle bir projenin gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu ifade ediliyor.
Türkmeneli Şehirleri bahsinde Telâfer’den kısaca bahsetmiştik. Sırf Türkmen olması sebebiyle bugüne kadar gelişmesine engel olunan Telafer Irak idari taksimatına göre Musul’a bağlı bir ilçedir. Sincar ile Musul arasında bir dağ üzerinde kurulu olan Telafer, Kürt Özerk Bölgesi ve Türkmeneli’nin batıya açılan tek kapısı konumundadır. 11 Haziran 2014 gününden beri Musul ile birlikte Işid’in yarattığı fiili durumdan en çok Telafer etkilenmiştir. Jeopolitik konumu ile özellikle Kürtler için çok önemlidir. Çünkü ancak buradan Türkiye ve Suriye’ye geçilebilmektedir. Ayrıca Araplar ve Türkmenler içinde Türkiye ile direkt ilişki kurulabilecek yegâne alandır.

Selefî inanca sahip köktendinci IŞİD, Irak’ta Şiiliğe karşı büyük bir savaş açmıştır. Irak Türkmenlerinin, başta Telafer olmak üzere Tuzhurmatu ve Karatepe ile Türkmeneli’nin güneyinde yoğun olarak yaşadıklarını daha evvel söylemiştik. Bugün 350 bin kadar nüfuslu Telafer kent merkezinin tamamı Müslüman ve Türkçe konuşan Türkmenlerden oluşmaktadır. Türkmen nüfusunun %15’i Şii veya Bektaşidir. İşte bunlar Işid’den en büyük zararı görmüş ve yaz sıcağında tehcire tabi tutulmuşlardır. Bektaşi Türkmenler ilgisizlik yüzünden ne yazık ki, mezhep telâkkilerini Türkmen kimliğinin önünde tutmaktadırlar. Bu diğer Şii Türkmenler için de böyledir. Bu sebeple Türkmenlik ruhundan ziyade çoğunluk İran veya Şiilerin elinde bulunan merkezi hükümet ile birlikte hareket etmektedirler. Sünni Türkmenler ile aralarındaki anlaşmazlıklar Amerikan işgali devrinde körüklemelerle biraz daha artmıştır. Telafer’de Kürt nüfus bulunmamasına rağmen Barzani burada KDP büroları açtırmış ve Sünnî Türkmenler ile gerginlikleri bilhassa tahrik etmiştir. Amerikan işgalinden önce bölgede bulunan bir hayli ITC Bürosu maalesef anlatılan durumlardan ötürü kapatılmak zorunda kalınmıştır. Telâfer’de çoğunluk Sünni Türkmenler, başka partilere de oy kullanmaktadır. ITC bu bölgede en yüksek oyu almasına rağmen 1/6’ı geçememiştir. Telafer’de ITC’nin en yüksek oyu alması  en azından buranın Kerkük gibi tartışmalı bir bölge olmasının önüne geçmiştir.

Amerikan işgalinden beri Telafer’de operasyonsuz gün olmamıştır. Her ne kadar bu operasyonların Türkmenlere karşı olmadığı ifade edilmişse de, operasyonlara katılanların “Peşmerge” ağırlıklı kardeş Şii Türkmen ispiyonculuğunda yapılması söylenenleri doğrulamamaktadır. Telafer’de başta polis gücü olmak üzere devlet memurluğu Şii-Türkmenlerin elindedir. Bunların Amerikalılar ve Peşmergelerle ortak operasyonlara katıldıkları ve Sünni Türkmenlerin kapılarını belirsiz saatlerde tekme ile açıp halka eziyet ettikleri tespiti yapılmıştır. Amerika’nın el-Kaide ile mücadele adı altında Sünni Türkmenlere uyguladığı işkence ABD basınında bile konu edilmiştir. Amerikalılar Telefer, Felluce, Kaim, Necef ve Radi’de Sünni halka düzenledikleri operasyonlarda âdeta halkı canından bezdirmişlerdir.

Telafer coğrafya olarak gerilla savaşlarına çok müsait bir coğrafi yapıya sahip olduğundan şartlar ne olursa olsun burada Türkmenlerin öncülüğündeki Sünni hareketin kesinlikle kırılması mümkün olmamıştır. Amerikalılar zaman zaman olayların Şii  ve Sünni Türkmenlerin kendi aralarında cereyan ettiğini söylese de bu da doğru değildir. Çünkü Sünni Türkmenler daha ziyade Kürt ve Baas Milliyetçiliğine karşı bilenmişlerdir. 450 bin Türkmen’in yaşadığı Telafer’de nüfusun %75’i Sünni, %20 Şii ve %5’i Bektaşi’dir. 2004’den beri Amerikan Ordusunun topraklarını Peşmergelere peşkeş çekmesine karşı, Türkmenler arasında Kürtlere karşı herhangi bir ayrılığın söz konusu olmadığı da görülmüştür. Son IŞİD istilâsında da Sünni Türkmenler, Şii Türkmenlerin kırılması ve tehcirine razı olmamışlardır. 

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbistrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahisbahiscombahiscombelugabahisbelugabahisbetistbetistceltabetceltabetklasbahisklasbahismariobetmariobetrestbetrestbettarafbettarafbettipobettipobetcasibomcasibomcasibomcasibomstarzbetsahnebetlimanbetredwinmatadorbetmatadorbetbetkombetkomvenüsbethilbetjasminbetpiabetartemisbetmaltcasinoasyabahisbetorspinbettiltmarkajbetbetkombelugabahisrestbetbetpercasibom
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort