DOLAR 32,3326 % 0.25
EURO 35,0475 % -0.23
STERLIN 40,8512 % -0.4
FRANG 35,6975 % -0.04
ALTIN 2.285,03 % 0,33
BITCOIN 2.292.306 1.136

NEVRUZ BAYRAMI

Yayınlanma Tarihi :
NEVRUZ BAYRAMI

Ahmet URFALI

 

Bütün Türk dünyasının kültürel kodları içinde bir başlangıç günü olarak kabul edilen Nevruz, tarih sahnesine çıkışımızdan bu yana coşkun  şölenlerle kutlanagelmiştir. Nevruz, Türk dünyasında; Yılsırtı, Mart Dokuzu, Mart Bozumu, Sultan Nevruz, Gün Dönümü, Yeni Gün gibi  pek çok isimlerle anılmaktadır. Nevruz, birlik, beraberlik ve bir kültür günü olarak  anılmaktadır. 18.yüzyıl ozanlarından Ali Nebi, Nevruz şiirinde şöyle diyor:

 

‘’ Bu gün dağlar yeşillendi

Sultan Nevruz safa geldinli

Cümle kuşlar hep dillendi

Sultan Nevruz safa geldin

 

Bu gün bahar eyyamıdır

Nevruz Türk‘ün bayramıdır

Gönüllerin sultanıdır

Sultan Nevruz safa geldin

 

Allah deyü öten kuşlar

Dua eyler dağlar taşlar

Yeşillendi hep ağaçlar

Sultan Nevruz safa geldin

 

Geçti şita  döndük yaza

Ali Nebi’m vurur saza

Kızanlar düştü alaza

Sultan Nevruz safa geldin’’

 

Tarih boyunca bütün Türk devletlerinde Nevruz, bayram olarak kutlanmıştır. Türklerin Ergenekon‘dan çıkış gününün 21 Mart’a rastladığı kabul edilmektedir. On İki Hayvanlı Türk Takviminde yıl başı da aynı güne rastlamaktadır. Oğuz Kağan‘ın bu günü kutsal saydığını ve bayram gibi törenlerle karşıladığı bilinmektedir. Türklerin Nevruz kutlamaları Eski Uygur Dönemi resimlerine de konu olmuştur. Selçuklu Sultanı Sultan Celaleddin Melikşah, devrin uzay bilimcilerini Selçukluların başkenti İsfahan’da toplamış, kendi adıyla anılan Celali Takvimi’ni yaptırmıştır. Şemsi Takvim adıyla İran ve Afganistan’da kullanılan bu takvime göre yılbaşı 21Mart’tır. Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan, Nevruz gününü yılbaşı kabul etmiş, vergileri buna göre düzenlemiştir. Sultan kelimesinin Nevruz’la birlikte kullanılması, padişahların halkla birlikte Nevruz kutlamalarına katılmasıyla ilgilidir. Ertuğrul Gazi Törenleri, II. Abdülhamid zamanına kadar  Mart Dokuzu, Nevruz  günü yapılmıştır.

21 Mart 1919′da Konya’da Ergenekon Bayramı’nın kutlandığını devrin gazetelerinden yazmaktadır. Atatürk, Ankara Keçiören’de 21 Mart 1922′de Ergenekon bayramı ismiyle düzenlenen bir törene katılmıştır.  Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan Cumhuriyetleri’nde 21 Mart 1991′den itibaren Nevruz resmi bayram ilan  edilmiştir.

Nevruz, Farsça ‘yeni gün’ anlamına gelmektedir. İranlılar bu kutlamaları Saka Türklerinden alarak kendi kültürlerinin içine sokmuştur. Nevruz, bütün milletlerin kültürüne  Türklerden geçmiştir.

Nevruz; Altay Türklerinde  Cılgayak bayramı; Azerbaycan’da Novruz ve  Ergenekon bayramı, Bozkurt bayramı, Ölüler bayramı; Başkurt Türklerinde  Ekin bayramı, Doğu Türkistan’da  Yeni Gün, Baş Bahar, Gagavuzlarda  İlkyaz; Karaçay-Malkar Türklerinde  Gollü, Gutan, Saban Toy, Tegri Toy; Kazakistan Türklerinde Navruz, Nevruz bayramı, Nevruz Köce, Ulus Günü; Kazan ve Karapapaklar  Ergenekon bayramı; Kırgızistan’da Noruz; Kumuk Türklerinde  Yazbaş; Nogay Türklerinde Navruz, Saban Toy; Özbekistan’da  Nevroz; Tatarlarda Nevruz; Türkmenlerde Teze Yıl; Uygur’da Yeni Gün  olarak adlandırılmaktadır.

Ateş kültü, su kültü ve atalar kültü temel inanışlardır. Demir dövülmesi, Ergenekon’dan çıkışı anlatır. Sabah ateş yakarak üzerinden atlamak  ateş kültü ile ilgilidir.  Suyun yola ve eve serpilmesi, geri kalan suyun ev halkınca içilmesi su kültünü belirtisidir. Konu komşuya yumurta, süt, yoğurt dağıtılması, ortak eğlenceler düzenlenmesi Türk kültürünün temel taşlarından olan  sosyal dayanışma anlayışının bir örneğidir.

Divan edebiyatında da işlenmiş, şairler tarafından gazel ve kaside tarzında Nevruziyeler yazılmış, devrin hükümdarlarına ve devlet adamlarına sunulmuştur.

Nef‘î’, Nevruz gazelinde;

‘’Erişdi bahar oldu yine hemdem-i nevrûz

Şâd etse n’ola dilleri câm-ı Cem’i nevrûz’’derken

Pir Sultan Abdal, nevrûziyyesinde;

‘’Âşık olan canlar bugün gelirler

Sultan nevrûz günü birlik olurlar

Hallâk-ı cihândan ziyâ olurlar

Himmeti erince nevrûz sultanın’’ söyleyişi ile birlik olmaya dikkati çeker.

Şehriyar, Haydar Baba’ya Selam adlı şiirinde bir Nevruz eğlencesini anlatır ;

“Yumurtanı göyçük güllü boyardık

Çakğışdırıp sınanların soyardık

Oynamaktan birce meğer doyardık

Eli mene yaşıl aşık vererdi.’’

Hüseyin Hüsnü Erdikul  bir deyişinde Nevruz’a kavuşmaktan mutlu olur;

“Gönüller şad oldu, ilkbahar geldi

Nevruz bayramına eriştik ya Hu.

Çemenzar şevk ile nura bezendi

Nevruz bayramına eriştik ya Hu…”

Cemlerde okunan bir  gülbangta  Nevruz kutlanır :

“Bismi Şah Allah Allah…!

Nevruz bayramınız kutlu ola

Yeni yılınız hayırlı uğurlu ola.

Şah-ı Velayet İmam Ali Efendimizin doğum günü mübarek ola .

Boz Atlı Hızır yoldaşınız ola.

Dilde dileklerimizi, gönülde muratlarımızı vere.

Hastalara şifa, dertlilere deva, borçlulara eda ihsan eyleye…

Dil bizden, nefes Pirimiz Hünkarımız Hacı Bektaş-ı Veli’den ola.

Gerçeğe Huuu…”

Namık Kemal, Ramazan bayramı ile Nevruz bayramını kasidesinde birlikte kutlar:

“Bayramı getürdü şeref-i makdem-i nevruz

Hem hürrem-i îdiz yine hem mükrem-i nevruz

 

At köhne libâs-ı gamı tecdîd-i sürur et,

Hem îd-i safa sür yürü hem âlem-i nevruz

 

Olsam ki yüzden nola şekker çeş-i buse

İd-i ramazan oldu bugün hemdem-i nevruz…”

 

Yavuz Bülent Bakiler, Turan şiirinde  Nevruz ateşini tutuşturur:

“Nevruz toylarımızda ateşler tutuşturdum.

Orhun’dan, Seyhun’dan, Ceyhun’dan geçtim.

Yol gösterdi kükreyerek bana Bozkurt’um.

Atımla hep yan yana gözelerden su içtim.

Baykal’da da çimdim ben, Hazar Denizi’nde de

Toprağıma bağdaş kurup oturdum.”

Nevruz, birlik ve beraberliğin en eski adıdır. Nevruz’da kin, nefret, bölücülük ve ayrılıkçılık olmamalıdır. Bu en eski Türk bayramını, kendilerine tarih ve kültür arayışına giren bölücülerin ellerine teslim etmemek gerekir.

 

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbismatbetholiganbettrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetakcebet
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort