DOLAR 32,3973 % 0.21
EURO 35,1058 % -0.02
STERLIN 41,0700 % 0.38
FRANG 35,9230 % 0.22
ALTIN 2.326,32 % 0,25
BITCOIN 2.308.556 0.325

BABA YAZI VI: KÜLTÜREL İÇGÜDÜ

Yayınlanma Tarihi : Güncelleme Tarihi :
BABA YAZI VI: KÜLTÜREL İÇGÜDÜ

     Ali BADEMCİ

      alibademci@gmail.com

 

 

Cins ve soy mefhûmu ilim olmaktan evvel içgüdülere gizlenmiş  bir olgudur; o sebeble bilim adamları arasında “milliyet” üzerinde anlaşılmış bir tarif yoktur! Tarihçiler milliyeti siyasal olaylar, kültür tarihçileri de gelenek kümeleri ile izah ediyorlar da, ama kimseyi iknâ edemiyorlar! Bütün bu bilimsel  gelişmelerden habersiz duran bir insanlar  ayrılıkçılara  bomba indirirken uçak seslerini duyunca neden başka dünyanın insanları olurlar! Bu duygular bir anda ve çok kısa zamanda bilimsel teorileri geride bırakarak toplumsallaşıyor; öyle bir toplumsallaşma ortaya çıkıyor ki  siyaseti bile  yönlendiriyor! Bunun adı nedir? Hangi ilim dalının konusudur, psikoloji yetersiz kalıyor, iktisat aydınlatma yapmıyor, sosyoloji çok karışıyor! Sebeb ve sonuçları acaba nerelerde aramalıyız?

 

BABA YAZI VI: KÜLTÜREL İÇGÜDÜ

 

İktisatçı, Thorstein Veblen (ABD, 1857-1929) ekonomist gözü ile  “iç güdü”yü mükemmel bir şekilde açıklamıştır. O insanın evrim sürecinin kökenini bu deyimle açıklarken varmak istediği,  maddî olan “üretim”i bir sonuç olarak ortaya koymaktadır. Halbuki iç güdünün maddi olmayan; elle tutulmayan, gözle görülmeyen; kazanan fakat hiç kaybetmeyen, oynandığı veya ısındığında genişleyen-genleşen, buharlaşmayan, zaman  zaman devasa toplumsal olaylara dönüşen, durağan halde bile insandan ayrılmayan, kişiliği oluşturan, Veblen’in kültür tanımı içinde, durağan halde bir kurum olmayan, sosyolojik-psikolojik-ekonomik, etnolojik, etnoğrafik, antropolojik içgüdüler de vardır.  İşte o film adı “temel içgüdü” tam anlamı ile budur! Bu yazı ile bu konuda bir sosyolojik fikir jimnastiği yapacağız.

 

Sosyolojinin konusu olan ve toplumu meydana getiren  insanlar toplumla tanıştıkları gün ve saatte alt yapısı olmayan işe yaramaz bir bilgisayar aleti gibidir. İnsanın ilk edinimleri ana sütü ve bunun verdiği ananın vücut sıcaklığıdır. Elbette emme ekonomik kavramlarla  izah edilebilecek bir üretim-tüketim işidir! Fakat yeni alette ortaya çıkan bu refah mutlak olarak gülücükler, ağlamalar, ebeveyn sevgisi gibi ancak psikoloji veya sosyoloji ile açıklanacak olgular ortaya koymaya başlar! Bu olguyu diyalektik kavramı veya materyalist  sosyoloji ile  izah edemeyiz! Öyle alt-yapı üst yapı kavramları içine de dahil edemeyiz! Duygu menşeyli bu görünüm tamamen manevi bir alt şuur niteliğindedir.

 

Veblen düşüncesinin bizi ilgilendiren tarafı, düşünce alışkanlıklarını “kurum” deyimi ile açıklamasıdır. Ancak ” kurum” kişinin alışkanlıkları artıp da bir küme şeklini alınca böyle adlandırılıyor! Burada elbette “Darwinci” evrim süreci ve seçilim teorisine dayanılmaktadır. Bu noktadan hareketle Veblen  toplumsal evrimi ”toplumun tabiatının ve düşünce alışkanlıklarının, toplu yaşam koşullarının baskısı altında  seçici bir şekilde adaptasyona uğrama süreci” olarak  ifâde etmektedir.(Gülenay Baş Dinar (Doç.Dr), Kurum, İçgüdü ve Alışkanlık Kavramları Temelinde Veblen’in Kurumsal Evrim Teorisi, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 46,Sayı 4,Aralık 2013,s.44-65). Tamamen psikanaliz kurallarının evrimine uygun “İç güdü” önce “kurum” şeklini alıyor ve sonra da  alışkanlıklarla  sistemleşip, programlaşmış ve alt yapısı dizilmiş bir makineye dönüşüyor!

 

Ebette insan anakartının neresinde olduğu belli olmayan ve açıklanması bir hayli güçlük arzeden içgüdü parçalarının kümelenmesi ve birikmesi söz konusudur. Benzer olaylarla bazen hatırlanır ve ortaya çıkarak insanın az-çok gizli kalan şahsiyetini ortaya koyarlar. Bunlara davranış alışkanlıkları dememiz mümkün değildir, çünkü alışkanlıklar yeni ve gençtir, ağaç dibi sürgünlerini hatırlatırlar; esas olan gövdenin kendisidir, mevsimden mevsime yapraklar ve çiçeklere bürünen dallar ve üst sürgünler ancak alışkanlıklardır! Süreklilik arzeden ve her mevsim kendini muhafaza eden nedir? Biz buna çeşitlendiği ve temaslarla kümelendiği zaman  toplumsal şuur diyebilir miyiz?

 

Örneklendirelim: Mehter Marşının ortaya çıktığı yılları bilmeyen, tanımayan, bu konuda yüzeyselliği geçmeyen bilgiler dışında bilgisi olmayan, Türk etnolojisi ile ilgisi âile ve dilden ibaret olan bir Türk insanı neden bu marş terennüm edildiği zaman heyecanlanır? Veya yakın zamanın “Çırpınırdı Karadeniz” türküsü bizlere çok şey hatırlatır, tarihin meçhul derinliklerine götürür! Erzurum’u hiç görmemiş bir Türk insanı şu “çarşı-pazar”a neden bu kadar duygulanır? Böyle bir türküyü toplumumuza ait olmayan biri  nasıl  ifâde edebilir, bilemediğimiz, düşünemeyeceğimiz, tarihsel bir genetizim mi söz konusu! Bu işlerin Orwel’lin açıklamaları ile de ilgisi yok, bizim rüya tabircileri ile de!

 

Cins ve soy mefhûmu ilim olmaktan evvel içgüdülere gizlenmiş bir olgudur; o sebeble bilim adamları arasında “milliyet” üzerinde anlaşılmış bir tarif yoktur! Tarihçiler milliyeti siyasal olaylar, kültür tarihçileri de  gelenek kümeleri ile izah ediyorlar da, ama kimseyi iknâ edemiyorlar! Bütün bu bilimsel gelişmelerden habersiz duran bir insanlar ayrılıkçılara bomba indirirken uçak seslerini duyunca neden başka dünyanın insanları olurlar! Bu duygular bir anda ve çok kısa zamanda bilimsel teorileri geride bırakarak toplumsallaşıyor; öyle bir toplumsallaşma ortaya çıkıyor ki siyaseti bile yönlendiriyor! Bunun adı nedir? Hangi ilim dalının konusudur, psikoloji yetersiz kalıyor, iktisat aydınlatma yapmıyor, sosyoloji çok karışıyor! Sebeb ve sonuçları acaba nerelerde aramalıyız?

 

Muhabbetle.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbistrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahisbahiscombahiscombelugabahisbelugabahisbetistbetistceltabetceltabetklasbahisklasbahismariobetmariobetrestbetrestbettarafbettarafbettipobettipobetcasibomcasibomcasibomcasibomstarzbetsahnebetlimanbetredwinmatadorbetmatadorbetbetkombetkomvenüsbethilbetjasminbetpiabetartemisbetmaltcasinoasyabahisbetorspinbettiltmarkajbetbetkombelugabahisrestbetbetpercasibomsancaktepe çilingircasibomcasibomcasibomcasibom
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort