DOLAR 32,3659 % 0.14
EURO 34,9705 % -0.31
STERLIN 40,9726 % 0.19
FRANG 35,8911 % 0.11
ALTIN 2.325,14 % 0,20
BITCOIN 2.284.394 0.868

100. Yılında: ÇÖKÜŞ ve DİRİLİŞ

Yayınlanma Tarihi : Güncelleme Tarihi :
100. Yılında:  ÇÖKÜŞ ve DİRİLİŞ

Himmet KAYHAN

Bizim son imparatorluğumuzun çöküşü, yüz elli yılı aşan bir süreç içinde gerçekleşti.
Bütün hastalıklarına ve gerilemesine rağmen 1769’a kadar dünyanın en büyük devleti olarak kabul edilen Osmanlı, o yıl patlayan Rus savaşı sonunda hezimete uğramış ve ikinci sınıf devlet seviyesine düşmüştü. Sonrası sürekli yenilgiler, yenilgiler ve eriyip gitme; yıkımı durdurabilmek için çabalar, çırpınışlar… Bu uzun tarih dilimi, sözün gerçek anlamıyla, bir “Felaketler Dönemi” idi.

İmparatorluğun çöküşü, sadece siyasî bir tasfiye, toprak kayıpları, harita üzerinde sınır değişmeleri değildir. Birinin yarası kapanmadan yenisi patlayan savaşlar dizisinde can veren milyonlarca genç insanın kaybı, milyonlarca ocağın sönüşü, göçler, ekonomik çöküntü ve yoksullaşma, düşman istilâsı altında ezilmektir. Dokuz yüz yıl boyunca sürekli tazelenen, beslenen “haçlı” kininin azgın öfkesine muhatap olmak, katliama uğramak, ırzına geçilmektir. Bir toplumu ayakta tutan bütün manevî direklerin çatırdayıp kırılması ve bütün çatıların, kubbelerin başımıza yıkılışıdır.
Bu acılı tarih, bir neslin kara kaderi değildi; dededen toruna, torunların torununa sürüp gitti. O kuşaklar, acılı kucaklara doğdular, acıyla beslenip yaşadılar, acılar içinde ölürken çocuklarına acı bir hayatı miras bıraktılar.

19. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı’nın ayakta durabilmesi, büyük devletler arasındaki ilişkilere, yarış ve çekişmelere, dengelere göre davranmaya, hep tutunacak bir etek yakalayabilmeye bağlıydı. Birinden silleyi yiyince bir başkasının koltuk altına sığınmaktan başka çare yoktu. Bunun bedeli de son derece ağırdı; imparatorluğun bütün ekonomik kaynakları yabancıların kontrolü altına geçmişti. Sözün özü, artık Osmanlı gerçek anlamıyla bağımsız devlet değildi, sömürge ülkesiydi. Kıskaç gittikçe daha çok sıkıyor, kan kaybı artıyor, devlet güçten düşüyor ve yavaş yavaş can çekişiyordu.

20. yüzyıl başlarında, yaklaşan büyük çöküşün kâbusu içindeki aydınlar, bir arayış ve çırpınış içindeydi. Zengin, güçlü ve baş döndürücü bir gelişme içinde olan Avrupa’ya karşı içlerinde biriken aşağılık duygusu; onların iliklerine kadar işlemişti. Kendi ülkelerinde bilim yok, hiç bir teknik birikim yoktu. Gerilik, cehalet, sefalet, kıtlık, açlık, salgın hastalıklar içindeki bir ülkenin çocukları olmak ve genç yaşlarında kudretli Avrupa’yı tanımak; onların ruh dünyasında derin yaralar açmıştı. Avrupa, aynı zamanda kendi devletlerini hırpalayan, parçalayan, sömüren düşman demekti. İmparatorluğun son yüzyılında padişahlar başta olmak üzere devlet adamları ve aydınların tamamı, Avrupa’ya karşı hem hayranlık hem de nefret duyuyorlardı.

Üstelik bir başka yara vardı: Osmanlının yaklaşan yıkılışını gören içerdeki gayri Türk toplumlarda günden güne azgınlaşan ayrılıkçı kaynamalar, ayaklanmalar birbirini kovalıyordu. Yunan, Sırp, Bulgar, Ermeni ayaklanmalarından sonra Arap ve Arnavut bağımsızlık hareketleri başlıyordu. Ne yüzyıllarca birlikte yaşama hukuku ve kültürü, ne din kardeşliği gibi kavramlar; gayri Türk tebayı, çöken imparatorluğun yağmasına dalmaktan alıkoymuyordu.

İşte o dönemin Türk aydınları, bütün bu acılarla yoğrulmuş, gerçeklerle yüzleşmiş, dünyanın nasıl döndüğünü kavramış, uçurumun kenarında kendini kurtarma yol ve yordamını bulmuştu: Kendine güvenmek, kendine dayanmak, kendinden başka dostu olmadığını kavramak; kısacası kendine gelmek…
1200 yıl önce, Orkun’da dikilen taşa kazılmış Bilge Kağan’ın çığlığı da buydu:
“Türk Milleti! Ökün!…”

Çöküş neslinin içinde bulunduğu bu ruh hâlinden fışkıran çare, Türk Milliyetçiliği oldu… Türk milliyetçiliği, sosyolojik ve kültürel temelleri yanında, tarihin mayalayıp yoğurduğu, Türk milletinin temel değerlerinden kaynaklanan bir düşünce biçimi, dünyaya bakış metodur. Bazı ulemâ-yı cehlin buyurdukları gibi 20. yüzyılın ilk çeyreğinde bazı aydınların, oyalanmak için icat ettikleri zamanın modası bir oyun değildir.

*

Birinci Dünya Savaşı sonunda (1918’de) İmparatorluk çöktü.
Bu büyük yıkımı yaşayan, aralıksız savaşlar ve çalkantılar içinde akla sığmaz kayıplar veren çöküş nesli bitkindi, yorgundu.
Balkan bozgunu sırasnda yangın yerine dönen yurtlarındandan kaçan, yaya yapıldak yollara dökülen Rumeli Türkleri, ayakta durabilen son eve sığınma telaşıyla Anadolu’ya can atmışlardı. Şimdi ise düşman gelip oraya da dayanmış; bahçesine, avlusuna dalıyor, evin içine doluşuyordu.

İşte o zaman yapılabilecek son şey yapıldı; ölüm kalım savaşına tutuşuldu. Çöküş nesli, dört yıl daha vuruştu, didindi, çırpındı ve son ev Anadolu’yu düşmandan kurtardı…

İstiklâl Savaşı sonrasında patlayan güven duygusu, harap ve bitkin memleketin üstünde umut yüklü yeller estiriyordu. Fakat son on yıl sürekli savaşlar içinde genç nesillerini kaybetmiş millet bitkindi. Tarım ve iş hayatı kurumuş haldeydi. Yeni bir devletin ve düzenin kurulmasındaki zorluklar, yeni yönetimin omuzlarına yükleniyordu.
“Çöküş Nesli” dediğimiz, İmparatorluğun kucaklarında ölümünü yaşayan o fedakâr ve inançlı nesil; şimdi Cumhuriyet’in kurucularıydı. Artık “Diriliş Nesli” oluyorlardı. Onlar için ümitsizlik, çaresizlik yoktu; her zorluğu, her engeli aşacaklardı…
Onlar; Mustafa Kemal Paşa’yla birlikte rahmetle anılacak binlerce, on binlerce öncüler, safkan Türk Milliyetçileriydi.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet’ni mayalayan, biçimlendiren, temel değerlerini kazandıran fikrî ve siyasî hareket, Türk Milliyetçiliğidir…

*

Tarihin akışına uyarak, sohbetimizi, büyük çöküşü yaşamış bir neslin, diriliş bayrağını yükseltişinde bağladık.
Onlar, bir yanlarıyla hep “Çöküş Nesli” olarak yaşadılar. O çöküş acıları, sızıları yüreklerinden hiç silinmedi.
Bu hatırlatmayla sözü düğümlerken içimde türküler akıyor. Hangisini dinleyelim?

“Çıkayım gideyim Urumeli’ne / Arzuhal vereyim Beylerbeyi’ne…”

“Şol Revan’da balam kaldı, yavrum kaldı…”

“Kırım’dan gelirim, adım Sinan’dır…”

“Sokakları mermer taşlı / Güzelleri kalem kaşlı, Cezayir…”

“Kerkük’e Paşa geldi / Âlem temaşa geldi…”

“Akma Tuna akma, ben bir dertliyim…”

“…..”

.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbistrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahisbahiscombahiscombelugabahisbelugabahisbetistbetistceltabetceltabetklasbahisklasbahismariobetmariobetrestbetrestbettarafbettarafbettipobettipobetcasibomcasibomcasibomcasibomstarzbetsahnebetlimanbetredwinmatadorbetmatadorbetbetkombetkomvenüsbethilbetjasminbetpiabetartemisbetmaltcasinoasyabahisbetorspinbettiltmarkajbetbetkombelugabahisrestbetbetper
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort