DOLAR 32,3698 % 0.16
EURO 35,0493 % -0.16
STERLIN 40,9664 % 0.15
FRANG 35,9136 % 0.19
ALTIN 2.324,87 % 0,19
BITCOIN 2.284.092 -0.679

ÇANAKKALE ŞEHİDİ ABDÜLKADİR EFENDİ

Yayınlanma Tarihi :
ÇANAKKALE ŞEHİDİ ABDÜLKADİR EFENDİ

Ahmet B.Karabacak

ESKİ İKİ KAHRAMAN (2):

ÇANAKKALE ŞEHİDİ ABDÜLKADİR EFENDİ

         Annemin babası Abdülkadir Efendi çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşan, bölgeye göre oldukça varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş. Annemin anlattığına göre binlerce koyun sahibi imişler. Anlatırdı: ağıldan, şimdi adı Tosya dağı olan(eski adı gâvur dağı) mıntıkaya giderken, sürünün ilk çıkanları dağa ulaşırken, diğerleri henüz yeni çıkarmış. O zamana göre varlıklılığın ölçüsü geniş ve verimli araziler ile sahip olunan hayvan sayısı idi. Yaz aylarında yaylaya çıkıp, çadırda kaldıklarını bize hikâye ederdi.

İki erkek iki kız kardeşmişler. Erkek kardeşi, (O da Çanakkale gazisi ) Abdullahvahap Çavuş (askerlikte çavuş rütbesi almış) ile çok gürbüz çocuklar olarak yetişmişler. Abdülkadir güreşe merak sarmış. Daha askere gitmeden çevrenin namlı bir pehlivanı olmuş. O zamanlar kış aylarında bile yapılan yağlı güreşlerde kendisini yenen olmamış. Gene annem anlattı: Papazönü denen mıntıkadaki tarlanın ortasında büyük bir kaya varmış.(O tarla halen ailenin mülkü) Babası öküzlerin yardımıyla kayayı tarlanın kenarına götürmesini söylemiş. “Sonra bir baktım, demiş, koca kayayı kucağına almış kenara götürüyor.” Abdulvahap çavuş (biz Vahap baba derdik) anlattı: “Tosya’nın çarşısında olan Arı pazarı mevkiinde merdivenle çıkılan iki katlı bir kahvehane vardı. Oraya güreş meraklıları da gelir sohbet edilirdi. Ağabeyimle biz de giderdik. Orada bir pehlivandan bahseden biri, pehlivanın bir eşeği kucaklayarak merdivenden bir kat yukarı çıkardığından bahsetti. Bir ara ağabeyim ortadan kayboldu; biraz sonra yüküyle kucakladığı bir eşeği getirip kahvehanenin ortasına bıraktı. Herkes şaşkın bir şekilde bakarken eşeğin sahibi, ben bunu nasıl aşağıya indireceğim, diye sızlanmağa başladı. Ağabeyim hayvanı kucakladı, gene aşağı indirdi.”

Çanakkale savaşında beraber oldukları bir arkadaşı anlatmış:” Biz onunla makineli tüfek bölüğünde idik. Bu ağır tüfekleri, ihtiyaç olan yerlere katırlarla taşırdık. Böyle bir gün, bir yokuştan çıkarken, hayvanın üzerindeki yük kaydı. Onu gören Abdülkadir efendi koştu, tüfekleri kucaklayarak yokuşu çıkardı. Kucakladığı yükü iki kişi taşıyamazdı.” Yaz aylarında ben bazı yıllar Tosya’ya giderdim. Gene böyle bir ziyarette Vahap babam ile Tosya’da şu anda bile günlük hayatın içinde olan, yıkanmanın yanında yemek yenen, sohbet edilen, düğünlerde gelin hamamı, güveyi hamamı diye bir âdetin  uygulandığı bir hamama gittik yıkandık. Oradan çıkınca, hemen hamamın karşısında olan küçük, çoğunlukla yaşlıların gidip sohbet ettiği, çay-kahve içtiği bir mekâna uğradık..  Bazı yaşlı kişiler oturmuş, konuşup, hatıralarını anlatıyorlardı. Hemen hepsi birbirlerini tanıyan bu kişilerden oldukça yaşlı biri benim kim olduğumu sordu. Vahap babam “biraderin torunu” dedi. Adam yerinden kalktı ve beni alnımdan öptü. Sonra anlattı: “Ben dedenle Çanakkale’de beraberdim. Önce yaralandı. Bir süre tedaviden sonra iyileşti ve tekrar geldi. Bu kere gönüllü yazılmış; ön saflarda çarpıştı.  Bir gün Tosya’lılardan haber aldık. Yakınında bir şarapnel patlamış. Şarapnelin bir parçası karnını yırtmış, bağırsaklarından bir kısmı dışarı çıkmış. Abdülkadir efendi eliyle bağırsaklarını karnına bastırarak ayağa kalkmış, düşmana doğru “beni öldüremeyeceksiniz, gene geleceğim” diye bağırmış. Sonra onu çadırlardan kurulu Sahra Hastanesi’ne kaldırmışlar. Kendisini, vakit bulduk, ziyaret ettik. Orada doğru dürüst ne doktor var ne ilâç.  Bir süre sonra vefat etti, orada şehitlerin gömüldüğü mezarlığa gömüldü. Çok güçlü bir adamdı. Biz orada elli bin kişi idik. Zaman zaman  savaş aralarında güreş de olurdu. O Elli bin kişinin içinde dedeni yenen olmadı.”

Dedem Abdülkadir efendi genç yaşta askere alınmış, gitmediği cephe kalmamış. Annem henüz bir yaşlarında iken şehit olmuş. Devletin kayıtlarına göre doğum tarihi: (O1/O7/1886)  Şehit olduğu tarih: (21/08/1915) Yani bu dünyada o heybetli adam 29 yıl yaşayabilmiş…

***

         Mademki bu konuları yazmak nasip oldu, dedemin kardeşi Vahap babamdan da kısaca bahsetmek istiyorum: O da çok genç yaşta askere alınmış. Balkan savaşında bulunmuş. Çanakkalede omzundan şarapnelle yaralanmış, iyileşince tekrar orduya katılmış. Tecrübeli asker olunca çavuş rütbesi vermişler. İstanbul, Selimiye kışlasında acemi askerlere silah kullanmayı, savaş şartlarını öğretmiş. Anlatırdı:” Genç çocukları toplar getirirlerdi. Onlara ancak on beş gün eğitim verir, cepheye gönderirdik. Elbette onların çoğu şehit oldular.” Sonra tekrar Çanakkale’ye gitmiş. Tepesinde patlayan bir şarapnelin parçasıyla sırtından yaralanmış. Hamamda görürdüm, büyük bir yara izi vardı. İyileştikten bir süre sonra ise, Millî Mücadele başlayınca dördüncü orduya, Kâzım Karabekir’in yanına gönderilmiş.  Zafer kazanılıncaya kadar orada bulunmuş. Dördüncü ordunun Ermenilerle mücadelesini anlatırdı. ( Üç Hilâl’n Hikâyesi adlı kitabımda onun hatıralarını, Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan’daki serüvenleri onun diliyle genişçe yazdım) “Biz orada cihangir olduk” derdi. Ancak savaş bitince, zaferden sonra Tosya’ya gelebiliyor. Uzunca bir ömür yaşadı ve hatıralarını bizlerle ve çevresiyle devamlı paylaştı. Doğumu: (1893) Ölümü:(14/04/1970)

Onun rahmetli Türkeş bey ile olan bir hatırasını anlatmak istiyorum: Ölümünden takriben bir yıl kadar önce, Türkeş, gene eski milliyetçi ağabeylerimizden İsmail Hakkı Yılanlıoğlu ile yeni kurduğumuz parti ilçe merkezini ziyaret etti. Bizim bir akrabamızın evine yerleştirdik. Ankara’dan zaten beraber gelmiştik. Türkeş’in ilçelerine geldiğini duyan Tosya’lılar akın akın eve ziyarete geliyorlardı. Ben, yalnız kalmasınlar diye Vahap babamı onların yanına bırakmıştım. Dışarıdaki bazı temasları yapmak için gidip geliyordum. Hoşsohbet biri olan Vahap babam Türkeş’in hoşuna gitmiş, Çanakkale savaşıyla ilgili konuşuyorlardı. Türkeş, kitaplardan okuduklarını anlatıyor, teknik konulara giriyordu. Vahap babam bir ara onun sözünü kesti: ” Bunlar hep masal, o sırada cephede Azrail hoşaf satıyordu.”  Dedi. Orada bulunanlar başladılar gülmeğe. Bir ara ben yokken Türkeş, galiba bizim aile hakkında bazı şeyler öğrenmek istemiş. Geldiğimde Vahap babam ailemizi anlatıyordu. Onu dinledikten sonra, Türkeş’in bana eskisine oranla çok daha yakınlık duyduğunu hissederdim…

Yazıyı sonlandırırken anneanemin baba tarafından da kısaca söz etmek istiyorum: Bilindiği gibi Anadolu ve Balkanlara ilk Türk göçleri Türkistan-Horasan yoluyla olmuş. Yesi’li Ahmet Hoca’nın yetiştirdiği Gazi Dervişlerin öncülüğündeki Türk aşiretleri önce geniş Horasan mıntıkasına yerleşmişler, biraz güçlenince yavaş yavaş Anadolu içlerine sızmışlar. Sözünü etmek istediğim bu aile de zannediyorum Anadolu Selçukluları zamanında Tosya’ya gelmişler. Aileye eskiden olduğu gibi, halen Şeyhler, şeyh sülalesi deniyor. Yerleştikleri bölgenin adı da şu anda gene Şeyh Mahallesi. Dedeleri keramet sahibi diye anılan Tefsirî lâkaplı bir ilim adamı. 1943 yılında Tosya’da büyük bir deprem oldu. Üç katlı evimizin üstten iki katı çöktü. Bizim yattığımız en alt kattan, biz sağ olarak kurtulduk. O depremde Tosya’da en az bin kişi öldü. Evlerin yüzde yetmişi yıkıldı. Tefsirî vefat edince, evin altındaki bir bölüme gömülmüş. Annem anlatırdı: Savaş sırasında yattığı yerin duvarından kan sızarmış. Herkes “Tefsirî harpten gelmiş, kılıcını temizliyor “ derlermiş. Elbette bu bir söylenti. Fizik ötesi meselelere ben pek girmek istemem…

İki kahramanı anlatmak isterken konuyu biraz geniş tuttuk. Modaya uydum, bilebildiğimiz kadar soy kütüğümüzü yazmak istedim.

Eskiden komünistler, biz Türk tarihinin haşmetinden bahsedince “mezar taşlarıyla övünmeyin” derlerdi. Bu yazı biraz öyle oldu galiba. Lütfen affedin…

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbistrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahisbahiscombahiscombelugabahisbelugabahisbetistbetistceltabetceltabetklasbahisklasbahismariobetmariobetrestbetrestbettarafbettarafbettipobettipobetcasibomcasibomcasibomcasibomstarzbetsahnebetlimanbetredwinmatadorbetmatadorbetbetkombetkomvenüsbethilbetjasminbetpiabetartemisbetmaltcasinoasyabahisbetorspinbettiltmarkajbetbetkombelugabahisrestbetbetpercasibomsancaktepe çilingircasibomcasibom
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort