DOLAR 32,3444 % 0.19
EURO 35,1560 % -0.09
STERLIN 41,1336 % -0.02
FRANG 36,4670 % 0.27
ALTIN 2.242,45 % -0,05
BITCOIN 2.132.885 -6.698

Sekseninci Yılında ZİYA GÖKALP (1)

Yayınlanma Tarihi :
Sekseninci Yılında ZİYA GÖKALP (1)

Kenan EROĞLU


            Diyarbakır’daki Müze evden  

            Şişlideki Müze eve selâm! 


             Büyük düşünürümüz Ziya Gökalp konusuna devam ediyoruz. 

             Daha önceki paylaşımlarda da belirttiğim gibi; Ziya Gökalp Milli Mücadeleden sonra Diyarbakır’a dönmüş ve “Küçük Mecmua”yı çıkarmaya karar vermişti. Fakat çaresizlik içerisinde kitaplarını satmak mecburiyeti ile karşı karşıya kalmış ve işin en ilginç tarafı da  o günkü  Adıyla “Maarif Vekaleti”   Gökalp’ın kitaplarını çok değersiz bir meta gibi değerlendirme yoluna gitmişti. Bu durum Gökalp için çok üzücü bir durum olmuştur. 

            Toplumda slogan halinde söylenen bazı sözlerin aksine Ziya Gökalp vefatının ardından ne yazık ki unutulmaya terk edilmiştir. 

            Hatta vefatından sonra Öğretmenler için hazırlamış olduğu Tarih kitapları basılmak üzere ailesinden alınmış, Hem basılmamış ve hem de bu kitaplar ailesine iade edilmemiştir. Şu an bu kitapların nerede olduğu konusunda da bir bilgi yoktur.  

            Ziya Gökalp tarafından yazılan “FELSEFE DERSLERİ” isimli büyük hacimli kitap vefatından bu güne kadar basılmamış ancak Konya’da Çizgi Kitabevi tarafından 2006 tarihinde basılabilmiştir. 

Bütün bunları, birlikte düşününce, Gökalp eğer yaşasaydı İnkılâplara mutlaka muhalif olacaktı varsayımına ulaşmak pek de zor olmayacaktır. 

Biz bu seri yazılarımızla onu tanımış, onun fikirlerinden etkilenmiş ve onun metodolojisini benimsemiş ve ayrıca aile yakınları tarafından ancak 1956 yılında açılabilen “ZİYAGÖKALP MÜZESİ” münasebetiyle yazılan ve kaleme alınan görüşleri olduğu gibi aktarıyoruz.
            Amacımız Ziya Gökalp’ı yakından tanımak ve kadirbilmez insanların yaklaşımları hakkında bilgi sahibi olmaktır. 

Şimdi; Behçet Kemal Çağlar’ın (2) 1956 yılında yazdığı bir yazıyı size aktarıyorum. 

            …
             “”ŞAİR bir bakıma da büyük kıymetlerin üstüne titreyen, onları sevdirip yaydırmasını, millete benimse(t)mesini, milletin ruhuna sindirmesini bilen adamdır. Bir gün gelir bu sayede kendisi de, böyle sayılıp sevilenlerden biri olur.
            Bizi bu düşünceye sevk eden bir güzel sebep var: Büyük Türkçü Ziya Gökalp’ın 80 inci doğum yıldönümü, geçen gün kutlandı. Diyarbakır’da doğduğu ev, müze haline kondu.

             Ziya Gökalp Istanbul’a gelmeden Diyarbakır’da oturduğu evle Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçmeden İstanbul’da oturduğu ev arasında ne güzel bir münasebet var. Istanbul’a Avrupa Diyarbakır’daki o evden geldi. Ve bütün Diyarbakır’a İstanbul’daki bu evden Türk İstiklâl azmi ve Garpli Türk zihniyeti yayıldı.
             İkisi de müze olmuş Diyarbakır’daki o evden İstanbul’daki bu eve seslenen mısralarla şiir dünyamıza ayak basalım:  

            «Sen dâhisin buna çoktan inandık.  

             Mefkûresiz rehberlerden pek yandık,  

             Garbde Şarklı yaşamaktan usandık!  

             Kurtar bizi bu karanlık zindandan!

            Sürümüzde bir kurt çoban kalmasın!      

            Tepemizde gizli düşman kalmasın!  

            Düşmanların dostu hakan kalmasın,  

            Kurtar bizi her yaldızlı yalandan!  

           Onaltıncı-Onyedinci yüzyıldan buyana, Türk milletinin, hür ve müstakil, ayakta kalabilmesi için yapılması gereken yeniliklerin gerçekleşmesi şart olan ileriliklerin nice büyük adamlar rüyasını gördüler. Bu rüyayı ilme uygun bir şekilde tefsir eden ilk adam, Ziya Gökalp’tır. Bu rüyayı bir uçtan gerçekleştirmek de Mustafa Kemal’e nasip olmuştur. Ziya Gökalp memleketin en karanlık günlerinde, köşesinde ümitle çırpınıp duruyordu:  

           Çoban kaval çaldı, sordu bülbüle:  

           Sürülerim hani? Ovam nerede?  

           Bülbül sordu: Boynu bükük bir güle:  

           Şarkılarım hani? Yuvam nerede?

           Çoban dedi: Sürülerim hep kaçsa,  

           Bir sürüm var, kaçmaz! Adı Türkili!  

           Bülbül dedi: Şarkı sussun yok tasa!  

           Türkülerim yaşar, söyler Türk dili!  

         Yalvar çoban, yalvar: İlin kurtulsun!  

           Dile Haktan bülbül: Dilin kurtulsun!  

            Mustafa Kemalin sayesinde il de kurtuldu, dil de!..  

            Meşrutiyet yıllarının coşkunluğu içinde, Osmanlı İmparatorluğunun çöküş devrinde, Türk aydınları kendilerine kurtarıcı yol ararken büyük gafletlere saptıkları dipsiz kulpsuz maksatlarla oyalandıkları zamanlarda; onlara gökten inen sesler gibi, çıkar yolu, aydınlık ülküyü işaret eden misraları, kadirbilir Türk hâfızası unutabilir mi?.  

            Vatan ne Türkiye’dir Türklere, ne Türkistan,  

            Vatan büyük ve müebbed bir ülkedir: Turan!

           Mütarekenin karanlık yıllarını bir düşününüz. Herkes, değil kendi kazancından ve hayatından, millet varlığından bile ümidini kesmiş, köşesine sinmiş, korka korka Akıbeti bekliyor. Birden durgun durgun karanlığın içinde bir beyaz fıskiye yükseliyor! Ruhların omuzlarından dökülerek, kirleri yıkıyor, uyuşuklukları gideriyor! Artik düşünür müsünüz ki; Bu su acaba kireçli mi? Bulanık mı? Sanatın imbiğinden geçmiş mi?.. Bir ses zifiri karanlıkta bizim Altın-Destan’ı söylüyor.  Makam düzgün veya bozuk olmuş, ne çıkar? Ruh hastası çocuğunun üstüne eğilmiş, şifa veren şefkati ile onun halsiz başını doğrultan, soluk yüzünü aydınlatan bir babanın sesinde bir hanendenin hünerini ve ustalığını aramak, niçin? Ne haddimize?.

            Yüce dağlar çökmüş belleri kalmış,  

            Coşkun ırmakların selleri kalmış,  

            Hanlar yok meydanda, elleri kalmış,  

         Düşenler çok amma kalkan nerede? 

        Arayım: Sürüye çoban nerede?.

        Yayların kirişi urgana dönmüş;  

        Şahin yuvasında doğana dönmüş;  

        Türk yurdu soyulmuş soğana dönmüş!  

         Kılıç satır olmuş, takan nerede?  

         Gideyim arayım: Kalkan nerede?

         Ergenekon destanını nazma çektiği günlerden beri, rüyasına giren altın saçlı gök gözlü çobanı gördüğü güne kadar, onun bu sesi; kâbus içinde kıvranan Türk aydınının kulaklarında çınlayıp durmuştur!

         Ziya Gökalp, şair olmak iddiasında değildi. Bir avuç fikir manzumesini bir arada verdiği bir kitabın başında aynen şöyle söyler: «Çocuk terbiyesinde birtakım dersler, oyun tarzlarında verilir; bunun gibi, halk terbiyesinde de bazı fikirlerin, vezin kisvesinde arzedilmesi fena mi olur?

          O, böyle manzumeleriyle anlatmak istemiştir ki: Türk dilini ve duygusunu tam vermeyen bir sanat eseri, toprağını bulamamış bir ağaç gibidir. Dikildiği saksıda ancak fidanken şöyle böyle tutunabilir. Sonra, kök salamadığı, toprağa yayılıp derinleşemediği için bodur kalmaya ve er geç kurumaya mahkumdur!. Fikirlerini kolay kolay hatırda kalan vecizeler haline sokmak suretiyle, çoğu zaman, manzum ifade eden üstad der ki:

          Dinle yeni sair eski ozanı  

          Okuyor yürekten Altın Destan’ı  

          Deme: Kopuz kırık, yoktur çalanı,  

          Çalgı gönül sesi, kopuz bir ağaç!

          Bulduk yurtta biz bir gizli hazine;   

          Dağarcık omuzda girdik İçine;  

          Bir inci gerdanlık her elmas iğne,  

          Hep ondana çıkmıştır, gözlerini aç!

           Ey şair Parnas’tan çık gel Ortac’a,  

           Bodler’i, Verlen’i kesme haraca!  

           Sen kendi gücünle tırman yamaca!  

           Bu yükseliş belki olur bir mi’raç!  

            Hem bunu söylediği zaman, Edebiyat-1-Cedide’nin bütün tesiriyle moda olduğu, şiirimizin tam garpli olmadan alafrangalaştığı bir zamandır!.. Bu, kırkıncı, ellinci bir ihtar değil, ilk seziştir, ilk uyarmadır. Ziya Gökalp, Türk sanatının çıkar yolunu o zamandan görmüş ve işaret etmiştir: Halk kaynağından feyiz almak, garp tekniğinden faydalanmak!.. Tarihî şuuru, millî gururu kavramak; konuşma dilini, anadilini kullanmak; Türk masalına, Türk destanına canla başla eğilmek!.. Kendi verdiği örneklerin hafifliğine bakmayınız; çizdiği yol, tek çıkar yoldur… Öteki yollardaki denemeler, birer boşuna gayrettir. O emekler, iğreti meyveler verip heder olmaya mahkûmdur!  

            Genç Türk şairleri! Bu büyük adamın, bu aziz mürşidin, bu isabetli önderin işaret ettiği yola yönelmeye bakınız! Kabiliyetlerinize, emeklerinize yazık olmasın!. İlim üstadlığı ve fikir rehberliği endişeleriyle, gündelik siyaset kaygılarından ötede; coşkun ruhunun derinliklerinden seslendiği zaman, Ziya Gökalp, Yunus Emre’nin yanısıra yürüyen bir âşıktan farksız olurdu:


           Bir okum ki yoktur yayım,  

           Ben yerdeyim, gökte ayım.  

           Kanat ver ki fırlayayım  

           Kanat sensin Yüce Tanrı!

          Åşık ağlar cânân diye  

          Asker ölür vatan diye  

          Ders okunur irfan diye  

          Murat sensin Yüce Tanrı!

          Yoksulların haznesisin  

          Öksüzlerin annesisin  

          Sen bir şefkat sinesisin
          İmdat sensin Yüce Tanrı!

           Onun eski şamanları andıran beyaz vekarı önünde, doğumunun bu sekseninci yıldönümünde, saygı ile eğilirken, Türk Tanrısına, coşkunlukla seslenen bir başka ilâhîsinden bir dörtlük okuyup susalım:

           Benim gönlüm kış günü aç  

           Kalan bülbül gibi muhtaç!  

           Ruhum hasta, sensin ilaç  

           Beni dertten kurtar, Tanrım!

           Ne uzağım, ne yakınım,  

           Yüzverilmez bir şaşkınım 

           Ayrılamam, alışkınım  

           Dost olalım tekrar Tanrım! 

          Ben görmedim sensin bakan  

          Işık olup gönle akan!  

          Yanıyorsam sensin yakan
          Yakan bir gün yanar, Tanrım!.. “” 

(Behçet Kemal ÇAĞLAR, 5 Nisan 1956 tarihli haftalık,  «20. ASIR» dergisinin «Biraz da Edebiyat» sütun)
… 

  1. Bu yazı: “”Doğumunun 80. Yıldönümü Dolayısıyla ZİYA GÖKALP ve açılan Ziya Gökalp Müzesi”, Işıl Matbaası İstanbul 1956, sayfa: 96, 97, 98, 99, 100”” kitabından alınmıştır. 
  2. Behçet Kemal Çağlar; Cumhuriyet döneminin ünlü şairlerinden olup pek esere imza atmış, şiir, tiyatro eserlerinin yanısıra pek çok inceleme ve roman da kaleme almıştır.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeOnwinMebbisjojobetmatbetholiganbetbetkomtrendyol indirim kodusahabetbim aktüelkayseri evden eve nakliyatdeneme bonusu veren sitelertipobetPusulabetCasibomstarzbet girişbets10kredi hesaplamaa101 aktüeltipobetbetturkey girişbetturkey girişcasibomcasibomvevobahismarkajbetbetineceltabetgrandpashabetcasibomgobahisbettiltbetsatbetorspinligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comdinamobetstarzbet adamsah.netbahis siteleribetvolesetrabetbetpasrestbetklasbahisbetebetbelugabahistarafbetbahiscomgüzel hostingtipobetbetkommarkajbetparibahisbetinematadorbetgobahisbettiltbetsatbetorspinromabetligobetbetkanyononwinsahabetbaywinrokubetmarsbahisextrabetikimislicratosslotwinxbetbahisalgorabetelexbettümbetfunbahisartemisbetbetparkbetmatiksüpertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybettingbahsegelmostbetpiabetmeritkingholiganbetjasminbethilbetvenüsbetasyabahisredwinbetkolikdinamobetkordonbet7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotpusulabetaresbetfavoribahispadişahbetnakitbahispolobetdumanbetsekabetmaltcasinopalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetonbahissüperbetinbetexpervenüsbetpokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinefavorisen1xbettrabzonspor fenerbahçe maçını canlı izletrabzonspor fenerbahçe maçını canlı izlebahis sitelerimelbetbetnanokazandrapokerklascasino siteleriselçuksportsselçuk sportstruvabetdeneme bonusuistanbul escort
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort