KAFAMDA BEN, SEN, O VAR
Halim Kaya
Nazmi Kaşıkçı, herkesin birbirini tanıdığı zamanlar da Bafra Tayyar Paşa Camii olarak bilinen caminin müezzinliğini yapan merhum Sami Kaşıkçı Hoca’nın üç oğlundan en küçük olanı. Küçük dediğime bakmayın bu sadece kardeşler arasındaki yaş farkını ifade için kullanılan bir kavramdır. Yoksa marifetleri bakımından hepsi de büyük, kocaman insanlardır. Nafiz, Nazım ve Nazmi İmam Babanın İmam Hatip seviyesinde din eğitimi almış ancak hepsi farklı kulvarlarda meslekler ile hayatını devam ettirmekte olan çok yönlü, becerikli ve mütevazi insanlar. Nafiz Samsun İmam hatipte okumuş benden birkaç yaş büyük, Nazım ve Nazmi birkaç yaş küçük olmalarına rağmen aynı okulda, Bafra İmam Hatip Lisesinde birlikte okuduk. Okuldan Nazım benden belki bir sene, Nazmi de belki iki belki de üç sene sonra mezun oldular. O zaman İmam Hatiplerinin Orta üç yıl ve Lise dört yıl olmak üzere her iki kısmı da ayrı okullarda eğitim vermezlerdi. Yedi yıllık okul dönemi boyunca farklı yedi dönemin öğrencilerinin birbirini görme şansın daha yüksek oluyordu. Bir de Nazım gibi çok dikkat çeken ve okulun maskotu haline gelen bir arkadaşımızın kardeşi olmak dikkatleri Nazım ve Nazmi’nin üzerlerine çekiyordu.
Nazmi benim mezuniyetimden sonra görüşemediğimiz uzun zamanda yüksek okulu da okumuş ve edebiyat öğretmeni olmuş, “Downlı ile Yaşamak”, “Güneşin Arkasında” ve adıma imzalayarak gönderdiği “Kafamda Ben, Sen, O Var” adlı kitapları yazmış üretken bir edebiyatçı. Yani ben dersimi anlatır geçerim diyen öğretmenlerden değil. “Downlı ile Yaşamak” kitabında melek dediği Down sendromlu bir evladın babası olarak ailecek hayatın içinde birebir yaşadığı, yaşadıkları tecrübelerini aktarmaktadır. “Güneşin Arkasında” insanı psikolojik yönüyle le alarak sanki bize maddenin değil de ruhun insan olduğunu anlatmaya, kısaca işte size haza insan diyen bir konuya temas ediyor. “Kafamda Ben, Sen, O Var” adlı kitabı da okuyoruz oluşan düşüncelerimizi bundan sonra aktarmaya çalışacağım.
Okul arkadaşım, hemşehrim Nazmi Kaşıkçı’nın yazmış olduğu üçüncü kitabı “Kafamda Ben, Sen, O Var” adlı kitabı 1. Baskısını Eylül 2024’te yapmış, kitabı Ankara’da Yason Yayınları basmış, Nazmi Hocam kitabını adımıza 19 Ekim 2024 tarihinde imzalamış ve son iki senedir hemen hemen her hafta kendi işyerinde görüştüm ağabeyi Nafiz Kaşıkçı’ya bana ulaştırması için vermiş. Ancak iş yoğunluğu arasında 16.09.2025 tarihinde Nafiz’in işyerinde gördüğüm birtakım kitaplara bakınırken Nazmi Hocanın “Kafamda Ben, Sen, O Var” adlı kitabından üç beş tanesini bir arada görünce reis ben bunun bir tanesine el koyuyorum dedim. Nafiz de zaten bir kitap sana imzaladı verecektim demek ki unuttuk deyip elimdekini kime imzaladığına baktı, bu sana imzalanmamış deyip oğlu Küşat gidip benim adıma imzalanmış olanı buldu ve getirdi. Yani “Kafamda Ben, Sen, O Var” kitabını okumamız 1 ay neredeyse bir yıl gecikti.
Ben edebiyatçı değilim, tür olarak doğru bir yöntem mi bilmiyorum. Bir edebiyat öğretmeni olarak Nazmi Hocam tabi ki benden daha iyisini daha doğrusunu bilir. Ancak ben roman türü kitaplarda “İçindekiler” kısmının konulup kitabın bölümlere ayrılmasını pek tasvip etmiyorum. Sanki roman kahramanın hayatı parçalanıyor hissi veriyor, bir de okuyucu yönlendirip başlıklara dikkat kesilmesine sebep oluyor. Nazmi Hocam’da “Kafamda Ben, Sen, O Var” adlı roman türü olan bu kitabında “İçindekiler” kısmı koymuş; kitabı “İnsan”, “Ben”, “Aşk”, “Sen”, “Kader”, “O”, “Ölüm”, “Uyanış” başlıklarıyla bölümlendirmiş olup, anlatacaklarını 90 sayfada anlatmıştır.
Nazmi Hocam “Kafamda Ben, Sen, O Var” kitabını kendisine L. Michael R. tarafından gönderildiğini söylediği bir mektup üzerinden kurgulamış ve içinde “İlluminati” ve “Yeni Dünya Düzeni” (s.7) kavramları geçen mektup Nazmi Hoca’yı grup içi, bir dayanışmaya ve birbirini korumaya davet etmekte, grubun birlikte zenginleşeceğinden bahsetmektedir. “İlluminati” ve “Yeni Dünya Düzeni” kavramları kitabın konusun daha da ilginç kılmakta ve daha yoğun bir şekilde merakımızı celbetmektedir.
Nazım Hoca “İlluminati” ve “Yeni Dünya Düzeni”, “Üçgen İçindeki Göz”, “Mason” kavramları ve mesaj atan kişinin soy adının başlangıcı olan “R” harfinden (s.10) yola çıkarak “Rothschild” ailesi olması muhtemel bir aileye ve bu ailenin dünya üzerindeki olaylara müdahaleleri, gizlilik ve misyonerlik faaliyetlerine dikkat çekmekte, Nazmi Hoca gibi ilgili hem eheme her kişinin karşılaştığı, bedava İncil dağıtımı ve nihayet yaşamış olduğu ildeki Tarihi İtalyan kilisesine ve yine yaşadığı ilde çok yakın yıllarda yeni kurulmuş bir apartman kilisesine ve O.P. adlı kişi (s.10) tarafından atılan gayet medeni ve demokratik bir davranış imajı veren mesaj içeriği ile kiliseye davet eden medeni bir insan pozunun arkasına gizlenmiş faaliyetlerine dikkat çekiyor.
Soruyor, sorguluyor Nazmi Hoca; “İnsanların zoru neydi ki birbirlerinin dinini beğenmiyor, illaki kendi inançlarından olmaları konusunda ısrarcı oluyorlardı.” (s.12) farklı dinlerin bu baskıcı ve yanıltıcı çabalarının yanlışlığını ortaya koyarken aynı zamanda aynı dine mensup insanların birbirlerini cemaat ve gruplarına çağıran faaliyetlerine bir tehdit, bir uyarı olarak “Dinlerini bölüp gruplara ayrılanlar var ya, senin onlarla ilişkin yoktur, onların işi Allah’a kalmıştır. Kıyamet günü Allah onlara yaptıkları her şeyi haber verecektir. (En’am 159)” (s.12-13) ayetini önümüze koyuyor. Her karşılaştığımız toplulukta eşim ve beni kendi cemaatlerine çağıranlara verdiğimiz “Biz doğrudan Allah’a bağlıyız, başka bir yere bağlanmak istemiyoruz. Bizim cemaat ve tarikatımız yok.” Cevabımıza benzer bir orijinal cevap da kendisini, cemaatlerine çağıranlara karşı Nazmi Hoca’dan gelmiş “E ben zaten Müslümanım ya! Ne gerek var?” (s.13)
Nazmi Hoca hacmi küçük ancak kurgusu ve konusu sağlam ülke problemi diyebileceğimiz kültür dejenerasyonuna “Da Vinci Şifresi” romanını yazan Dan Brown’ın gizem ve ima ile okuyucuyu kitaba kilitleyen metodunu kullanarak, akıcı ve düzgün bir Türkçe ile Türkleri ilgilendirecek hususları gayet akıllıca kurgulamış. Okurken kendinden bir şeyleri de hatırlatarak okuyucuyu olayın içine çeken bir üslup ile başarılı bir eser ortaya koymuştur. Temas ettiği hususlar ve temas ediş şekli ile okunmaya değer birisi olarak zihnimizde yer etti. Okuduğumuz ilk eseriyle bizi kendisine bende eden Nazmi Hoca’nın inşallah daha önce yazmış olduğu kitaplarını da okumak nasip olur. Çağımızın ya da gümümüzün dijital gençliğine mili ve manevi meseleler ancak bu kadar ilgi çekici bir sunuşla sunulabilir, devleti ve milleti tehdit eden tehlikeler ile mili ve manevi hususlardaki probleme ancak bu kadar güzel dikkatleri çekilebilirdi.
“Küfür tek millettir.” Buyuran Hz. Peygamberi tasdik eder mahiyette “İnsanlar ikiye ayrılır: İnanalar ve inanmayanlar. İnanmayanlar tektir ve onlar kafirdir. Ateist diye de bilinirler.” (s.21) diyor Nazmi Hoca. Takip eden paragrafta “İnsanlar ikiye ayrılır.: İyiler ve kötüler.” (s.22) dedikten sonra “İnanlarında iyileri vardır, inanmayanlarında. Tıpkı [inana ve İnanmayanların] kötülerinin de olduğu gibi” (s.22) diyerek kafirlerin de iyileri olduğunu ifade ediyor. Arapça “Kafir” kelimesi çoğulu “Küffar” hakikatin üstünü örten manasından inanmayan, Allah’ı inkâr eden manası verilir. Böyle olunca hakikat Allah’ı inkâr eden kafirlerin neyi iyi olabilir. Kaldı ki Allah’a iman etmemiş insanların amellerinin boşa çıkacağı da İslami bir ilkedir. İslam sadece namaz, oruç, haç, zekât gibi amellerden ibaret bir din değildir sosyal ilişkiler sırasında insanlar arasındaki davranış şekilleri de İslam amellerindendir ve belki de toplum düzenini sağlayan kuralları oluşturduğundan Namaz, Oruç, Haç ve Zekâttan daha önemlidir. Söz konusu ibadetleri sadece farz kılındığı kadar yapan birisi eğer toplumda insan ilişkileri bakımında mükemmel ise farzların yanına nafileler katarak toplumla ilişki kurmadan yaşayan bir Müslümandan daha makbuldür. Hani derler ya dağdaki çoban evliyadan şehirdeki ayakkabıcı evliyanın imanı ve ibadeti daha makbuldür diye.
Nazmi Hoca her ne kadar inanan ve inanmayan insan ile başlamış olsa da “İnsan” (s.19) başlıklı bölüme insanın Elest meclisinde verdiği sözde durmamasını (s.23), III. Mehmet’in 19 kardeşini iktidarını korumak için öldürmesini (s.25) sorguluyor. Sonra Allah’ın sıfatlarından bilgi veriyor. Dünya Allah’ın sıfatlarından tezahür etmiş hadis bir varlık değil mi? Vücud, Kıdem, Bekâ, Kıyam BiNefsihi, Muhalefet-ün lil-Havadis diyerek Zati Sıfatlarını sayıyor. Sübûti Sıfatları da var diyor. Kudret, Semi, Basar Hayat, Tekvin, Kelam, İlim, İrade diye sıralıyor. Ancak ekliyor “yarattığı canlılarda da kısmi olarak bulunan özellikleri vardır.” (s.26) diyerek Sübûti Sıfatların insanlarda da bulunabileceğini ifade ediyor.
Nazmi Hoca yaratılıştan, Allah’ın sıfatlarından, Kaza Kader’e kadar İslam akaidinden, Türk ve Dünya tarih ve sosyolojisinden verdiği bilgileri sürükleyici ve modern zamanların kurgusu olarak öne çıkan “Avatar” filmindeki cennet misali fantastik kurguya benzer şekilde dikkat çekecek bilgilerle sunmaktadır. Önce cezbedip sonra istediğini sunmak. Önce gençliği cezbedip aralarda verilmek istenen mesajı vermek belki gençleri kendi inancımızla ilgili bilgi sahibi yapmanın en kestirme ve en cazip yolu. Nazmi Hoca’yı bu konuda gayet başarılı buldum. Gençliğin dilinden anlıyor da diyebileceğimiz bir husus olan çağın iletişim tekniklerini iyi kullanıyor. Modern bir kurgu ile klasik İslam bilgilerini fıkhı usul dışında farklı bir tarzla sunuyor okuyucuya. Avatar’ın senaristinin de Kur’an-ı Kerim’in cennet tasvirinden etkilendiği ve oradaki Tuba ağaçlarını, hayatı ele aldığı film hakkında yapılan yorumlar arasındadır ve gençlik belki de aslını merak ederek Avatar filminden sonra Kur’an’ın mesajına da bakma ihtiyacı hissetmiştir. Tıpkı benim gibi.
Bu kitabı okuyacak İmansız bir genci Allah’a kavuşturuyor Nazmi Hoca, Filozofların imansızlığının soyut yaratıcıya gelip tıkandığından alıyor, inkarları dolayısıyla ilimin getirdiği en son noktada Mutlak Varlığı kabullenmediklerinde dem vuruyor (s.29) ve Kur’an’daki İlme bağlıyor meseleyi. “Evrenin genişlemesi Zariyat Suresinin 47. Ayetinde; dağların hareket halinde olduğu Neml Suresinin 88. Ayetinde; bitkilerdeki erkeklik ve dişilik Taha Suresi 53. ve Rad Suresi 3. Ayette; bebeğin ana rahmindeki üç evrede gelişimi Zumer Suresi 6. Ayette; kutuplardaki basıklık Rad Suresinin 41. Ayetinde; tatlı ve tuzlu sudan oluşan iki denizin suyunun birbirine karışmaması Rahman Suresinin 19 ve 20. Ayetinde; rüzgârın bitkilerin oluşumundaki aşılayıcı görevi Hicr Suresinin 22.Ayetinde; uykudayken kulakların duyabilme yetisinin olduğu gerçeği Kehf Suresinin 11. Ayetinde; arılarla ilgili mucizevi gerçek Nahl Suresinin 11. Ayetinde; yükseğe çıkıldıkça oksijenin azaldığı gerçeği de Enam 125. Ayette çok net ifade edilmiştir.” (s.30) diyerek pozitif modern bilimin bilimsel bulgularının yüzyıllar önce Kur’an’da mevcut olduğunu gösteriyor.
Modern Türk toplumunda tartışma konusu olan, probleme dönüşmüş meselelere de el atıp kendince çözümler üreten Nazmi Hoca burada da Kur’an’ın Arapça indirilmesine temas ettiği (s.33) gibi millet kelimesinin manasına değinmiş ancak kendinden bir yorum katarak değil de doğrudan Hucurat Suresinin13. Ayetini “Allah, Ey insanlar! Biz sizi bir erkek ve bir kadından yarattık. Soyunuzla övünesiniz diye değil, birbirinizi tanıyıp kaynaşasınız diye sizi milletlere ve kabilelere ayırdık …” vererek (s.33) hiç kimsenin kıvırmasına mahal bırakmadan “Milletlere ve kavimlere ayırdık” mutlak bilgisini tartışan insanoğlunun önüne koymaktadır. Bu ayet ile verilen bilgi milletin kavimlerden oluştuğunu da sanki ima etmekte bize merhum Durmuş Hocaoğlunun millet tarifini hatırlatmaktadır. “Millet, dil, asabiye, din, menfaatler ve kazançlarda olduğu kadar kayıplar ve fedakarlıklarda da aynı şekilde birleşen büyük bir cemaat, büyük bir aile; aynı toprağı, aynı derecede vatan olarak görme birliği, yahut, ruhi, şekillenme birliği, karakter birliği içinde birleşmiş olan, ‘anca beraber kanca beraber’ şiarında müttefik, aynı gelecek tasavvuruna, aynı tarih duygusuna sahip, sevinçleri ve düşmanları da aynı, kahramanları, mitleri ve efsaneleri aynı olan ve en mühimi, hürriyet ve istiklalinden taviz vermeyen, hakimiyetinden kısmen de olsa devir, teslim, feragat ve fedakarlıkta bulunmayan, zamanda geriye doğru ecdadına, ileride ahfadınakarşı mes’uliyet bilincine tam vakıf, kendisi için iyi doğru ve güzel olanı kendi iradesiyle yapmağa azimli, tarihi olarak vücut bulmuş, iradesinin üstünde irade kabul etmeyen, kararlı ‘siyasi topluluk’tur.” Durmuş Hocaoğlu bu tarifte milletin kökeninde ırk ve soy birliği olduğu halde zamanla ırk ve soy birliği zayıflar diyerek aslında milletin bir inanç ve bilgi hamulesi olduğunu söyler. Yani farklı ırk ve soydan kavimler Türk ırkı ve kültür etrafında birleşerek, daha seyreltilmiş, yumuşatılmış, saflığını kaybetmiş bir Türk ırkı ve kültürü oluştururlar ki işte bu yeni kavme Türk Millet denir.
Aşk ve cinselliği bir edebiyatçı şıklığı ile ele alıyor ve karşı cinsler arasındaki her şeyi cinsellik gören yozlaşmış toplumun suratına çarpıyor. “Mecnun’un Leyla’sına, Kerem Aslı’sına, Ferhat Şirin’ine âşık olurken cinsellik mi düşünüyordu?” (s.45) diye soruyor ve şehveti aşktan ayıran farkı ortaya koyuyor. “Aşk ruhların sevişmesidir, şehvet ise bedenlerin” (s.45)
Aşk konusunu ele alırken birden Hz. Peygamberin âşık olup olmadığı ve Hz. Aişe ile evliliğine getirir meseleyi ki günümüz Müslümanlarının belki en fazla eleştirildikleri noktalardan biridir bu konu. Nazmi Hoca benim gibi Hz. Aişe’nin yaş problemi üzerine çok okumuş ortalama bir Türk vatandaşının haberdar olmadığı iki farklı yaklaşımı bilgi olarak bize sunmaktadır. “Bir görüşe göre Arap Yarımadasında kız çocuklarının yaşı buluğ (ergenlik) çağına gelince sayılmaya başlanır ve çöl ikliminde çocukların gelişimi diğer bölgelere göre daha hızlı olur. Demem o ki, bu dokuz yaş Hz. Aişe’nin buluğ çağının üzerine sayılan yaştır. Bir diğer görüşe göre de dönemin tarihi olaylarının ışığında hesaplanan 17 yaş iddiası vardır.” (s.49) ilaveten Hz. Muhammed’in ilk evliğini 25 yaşındayken 40 yaşındaki Hz. Hatice annemizle yaptığını, Hz. Ebu Bekir’in kızını kendisinin Hz. Muhammed ile rızaen evlendirdiğini, Hz. Muhammed’in ömrünün gençlik yıllarının tek evlilikle Hz. Hatice ile geçtiğini, çok evlilik yapmasının ömrünün son on yılında olduğunu da bize sunmaktadır.
Ölüm ve kıyameti ele alırken yine Türk toplumunda yanlış bir bilgi sebebiyle korkunç son, yok oluş, ölüm olarak bilinen Kıyamet’in bilinenin aksine dirilmek, olduğunu ortaya koyuyor Nazmi Hoca. Dağların paça parça olması, denizlerin birbirine girmesi, güneş ve ayın bitişmesi, göğün erimesi, yer sarsıntısını, zelzele ile içindekileri atmasını, her canlının ölmesini ve dünya hayatının son bulmasını kıyamettin öncesi olarak izah ediyor ve “Asıl kıyamet İsrafil’in sura ikinci üfleyişiyle olacak. Zira ‘kıyam’ ayağa kalma, dirilme demektir. Aslında kıyametin kopması demek, yeniden dirilişin başlaması anlamındadır.” (s.82) kıyametin bir yok oluş değil yeniden diriliş olduğunu biz okuduğunu anlamayan ya da tefekkür etmeyen Müslümanlarının önüne koyuyor.
Nazmi Hoca İslam’a inanan ‘Sen’ ile teist “Ben” ve ateist ‘O’nun fikir çatışmaları üzerinden kurguladığı bir müzakere ya da münazara diyebileceğimiz bir usul ile yıllara sâri bir birikim ile yığın oluşturan toplumsal problemleri İslam ve Türk kültürü bağlamında yorumlayarak çözümler sunmakta, sorduğu sorularla okuyucuyu düşünmeye sevk ederken cevaplarıyla da düşünceyi de fikribirçerçeveye oturtmaktadır.
Netice olarak diyebiliriz ki Nazmi Hoca bu kısacık roman çalışmasında Türkiye’de yaşayan Müslüman ve Türk bir kişinin altmış yetmiş yılda elde edeceği İslam inancı ve Türk kültürü mahiyetinde tecrübeyi oluşturacak bilgilerin temellerini şimdiden atmış, okuyucusunu yaşayacağı bu altmış yetmiş yıllık hayatında kılavuzsuz bırakmamıştır. Ancak bizim de bu minval üzere yapmamız gereken şey bu kitabı çocuklarımıza daha ilk okul çağlarında okutarak, kendi bilgi ve tecrübelerimizden de istifade edecek şekilde birlikte mütalaa ederek hayatının başında bu kitaptan haberdar etmektir.
Bizde bütün çalkantılardan, fikri fırtınalardan sonra durulaşan bir zihin ile bitiren Nazmi Hoca’nın bitirdiği gibi bitirelim “Bana Allah Yeter.”