DOLAR 32,3245 % 0.21
EURO 35,1555 % 0.02
STERLIN 41,0370 % 0.02
FRANG 35,7849 % 0.18
ALTIN 2.300,19 % 0,99
BITCOIN 2.288.589 -0.332

Irak’ta Türkmen Partilerinin Tarihçesi

Yayınlanma Tarihi :
Irak’ta Türkmen Partilerinin Tarihçesi

Ümit Köprülü

2003 yılı öncesi diktatör Saddam rejimi döneminde ve o rejimin düşmesinden bu yana, Irak’ta kurulmuş olan bir çok Türkmen siyasi parti  ve kuruluşları faaliyet yapmıştır . Bu yazımızda o parti ve örgütleri mercek altına alarak tarihlerine bir göz atmak istedik.

  • Rahmetli Bahattin Kocava 1979 yılında Suriye’de Türkmen Ulusal Demokrat Partisini kurdu. Parti Irak Milliyetçi Ulusal Cephesine katılan tek Türkmen örgütü idi. Rahmetli Mehmet Reşit, Rahmetli Dr. Fazıl Demirci, Hasan Süleyman, Abbas Abdullah Kasap ve Enver İzzettin’in adları, örgütü oluşturan üyelerin başında yer almaktaydı. Ayrıca Dr. Mehmet Sait Ketene Libya ve Aydın Beyatlı da örgütün Türkiye Temsilcileri idi. Ancak örgüt Suriye Hükümeti ile ve cephe içi baş gösteren sorunlardan ötürü çalışmalarını dondurup kendini feshetmiştir.
  • Kasım 1988 tarihinde Ankara’da Dr. Muzaffer Arslan önderliğinde kurulması ilan edilen Irak Milli Türkmen Partisi, 1994 yılında kurulan Irak Türkmen Cephesinin çatısı altına girmiştir. Dr. Muzaffer Arslan 1996’ya kadar partinin başkanlığını sürdürmüştür. Ardından parti başkanlığını üstlenen Kerkük İl Meclisi Üyesi Mustafa Kemal Yayçılı, 15 Mayıs 2004’te Kerkük’ün Tuzhurmatu İlçesi yakınlarında, içinde bulunduğu araca ateş açılması sonucu hayatını kaybetmiştir. Başkanlığı bir zamanlar da Cemal Şan yaptıktan sonra hal hazırda eskisi gibi etkin olmayan partinin başkanı İsam Adil Terzi’dir.
  • 1993 yılında faaliyetini başlatan Türkmen Milliyetçi Haraketi’nin adı 1994’te Demokrat Ulusal Türkmen Hareketi olarak değiştirilmiştir. Genel Merkezi Londra’da bulunan Hareket Başkanı Emekli Albay Aziz Kadir Samancı idi. Etkinlikleri genellikle Türkmen tanıtımı, uğradıkları haksızlık ve gözardlarının devletlerarası mercilere ulaştırmak ve yasal haklarını savunmakla yoğunlaşmakta idi. Hareket 17 Temmuz 1995’te Birleşik Irak Ulusal Kongresi’ndeki üyeliğini dondurmuştur.
  • Irak Türkmenleri İslami Birliği’nin doğumu 2 Mart.1991 rastlamaktadır. Genel Bürosu Şam’da olan Birliğin İran İlleri ( Şiraz, Kum, Esfahan )’ da üç bürosu daha varmış. Kurulduğu günden birliğin başkanı Abbas Al Bayati’dir. Birliğin Al Delil adında bir gazetesi yayınlanmıştır. Başkan Al Bayati ve birliğin diğer kurmayları Saddam sonrası Irak’ta kurulan tüm hükümetlerde önemli görevler almış ve söz sahibi olmuşlardır, ancak Türkmen sorunuyla hiç bir dönemde ilgilenmemişlerdir.
  • Türkmeneli Partisi’nin ilanı da 1992 yılında Aydın Abbat Beyazlı, Riyaz Sarıkahya, Ahmet Ali Çadır, Mükerrem Garip Kasap ve Ayhan Bayraktar tarafından Kuzey Kıbrıs’ta edilmiştir. İlk adı Türkmen Birlik Partisi idi. Genel Merkezi Kerkük’te bulunan parti başkanlığını Riyaz Sarıkahya sürdürmektedir. Parti 1994 yılında kurulan Irak Türkmen Cephesini oluşturan partilerin birisidir.
  • 1995 yılında Erbil’de kurulan Türkmen Bağımsızlar Hareketi’nin ilk Başkanı Ferit Çelebi idi. 1994’te Irak Türkmen Cephesini oluşturun üç partiden birisi olan Türkmen Bağımsızlar Hareketi Başkanı Kenan Şakir Uzayir Ağalı’dır.
  • Türkmen Halk Partisi 1997 yılında Irak Türkmen Cephesi’nin ilk başkanı Dr. Turhan Ketene tarafından kurulmuş ve kısa süre sonrası etkinliğini dondurmuştur.
  • 24 Nisan 1994 tarihinde Irak Milli Türkmen Partisi, Türkmeneli Partisi, Türkmen Bağımsızlar Hareketi, Türkmen Kardeşlik Ocağı, Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı, Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği gibi oluşumları çatısı altına almak üzere kurulan Irak Türkmen Cephesi’nin Başkanlığı 9 Nisan 2003 öncesine kadar Erbil’de idi. 1. ve 2. Türkmen Kurultayları da Erbil’de yapılmıştır. Saddam Rejimi devrildikten sonra , 12-15 Eylül 2003’te Kerkük’te gerçekleşen 3. Türkmen Kurultayı’nda ITC Başkanlığı’nın Kerkük’e taşanma kararı alınmıştır. Dr. Turhan Ketene’nin ilk başkanı olduğu Cephe’ye Vedat Aslan, Dr. Sinan Çelebi, Avukat Sanan Ahmet Ağa, Dr. Faruk Abdullah Abdurrahman, Dr. Sadettin Ergeç beyler de başkanlık yapmışlardır. En son 5. Kurultayını 13-14 Temmuz 2008’ de Kerkük’te bir sürü sorunlarla tamamlayan ITC, ondan sonra bir daha kurultaya gitmemiştir. 2011’de Başkanlığından istifa eden Dr. Sadettin Ergeç yerine bugünkü Başkan Erşet Salihi seçilmiştir.
  • 2004 yılında ilanı gerçekleşen Irak Türkmen Adalet Partisi, kurulduğundan bugüne Enver Bayraktar tarafından yönetilmektedir. Irak Türmen Cephesi Başkan Yardımcısı Milletvekili Hasan Turan da Başkan Yardımcısıdır.
  • 2005’te Dr. Faruk Abdullah Abdurrahman Liderliğinde doğan Türkmen Karar Partisi de başkanının Londra’ya yerleşmesi nedeniyle bir süre rahmetli Emekli Albay Yavuz Ömer Adil tarafından yönetilmiştir. 3. kongresini Kerkük’ün Şehit İbrahim İsmail salonunda düzenleyen parti Başkanlığına Kerim Zeynel Dabbağ’ı seçmiştir.
  • Çalışmalarına bir dernek olarak başlayan Türkmen Hak Partisi, Eylül 2013’te siyasi bir partiye dönüştü. Aralık 2014’te gerçekleştirdiği birinci kongresinde Dr. Turhan Müftü’yü başkan seçti.
  • Türkmen Milliyetçiler Topluluğu da uzun yıllar Türkmen davasını üstlenmiştir. Türkmen Şairi Şemsettin Türkmenoğlu topluluğun uzun yıllar başkanlığını yapmıştır.
  • Kerkük’te etkinliği yoğun olan ve Hüsam Türkmen’in Başkanı olduğu Türkmen Milliyetçi Hareketi de bu yazımıza dahil son Türkmen siyasi oluşumumuzdur. Tabii bunların yanında etkin olmayan bir kaç oluşum da olmuştur.
  • Bir de Bölgesel Kürt Yönetimi siyasi oluşumları hesabına çalışan kukla parti ve örgütler vardır. Onların etkinlikleri davamıza yarardan ziyade zarar vermektedir.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbismatbetholiganbettrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetakcebet
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort