DOLAR 32,3759 % 0.15
EURO 35,3249 % 0.11
STERLIN 41,5382 % 0.71
FRANG 35,9293 % 0.18
ALTIN 2.324,45 % 0,17
BITCOIN 2.291.196 2.165

YENİ DÜNYA DÜZENİ 11

Yayınlanma Tarihi : Güncelleme Tarihi :
YENİ DÜNYA DÜZENİ 11

Safter TANIK

 -11-

Altyapı Olmadan Kalkınma Hayaldir  

Bir kişiye bir şeyi anlatabilmeniz için; O’nun o şey hakkında az çok bir bilgiye sahip olması gerekir. Aksi halde anlattığınız her şey havada kalır. Altyapı ile gelişmişlik arasında da böyle bir paralellik mevcuttur.

Kalkınma Eğitim İle Başlar     

Eğitim-bilgi birikimi-medeniyet-kültürel değişim ve gelişim arasında sıkı bir ilişki vardır. Bunu başlatan ve tetikleyen ise eğitim ve öğretimdir.

II. Dünya Savaşı’nda, tüm iktisadi varlığını kaybeden ve işgalci ülkeler tarafından zapturapt altına alınan Almanya ve Japonya’nın; tekrar dünyanın en büyük 7 ekonomisi için de yer alması, eğitimli-disiplinli bir halka ve iyi yetişmiş idari-teknik bir kadroya sahip olması ile ilgilidir.

Milli Eğitim ve Kültür Politikası

Mustafa Kemal Atatürk; milli bilince sahip, disiplinli, bilgili, ahlaklı, akla ve bilime önem veren bir toplum inşa etmeyi düşünüyordu.

Bu düşünce çerçevesinde, 1923-1938 döneminde; milli bilinci öne çıkaran, öncelikle bir meslek kazandıran, kaliteye önem veren, elimine ile en iyiyi ortaya çıkarmaya çalışan, disipline dayalı, teorik ve pratik eğitimi içeren Alman Eğitim Sistemi örnek alındı.

1939-1954 döneminde; Köy Enstitüleri ile Sovyet Eğitim Sistemi’ne benzer bir uygulamaya yer veren, 1945 sonrasında; önce Türk Milliyetçiliğini dışlayan, gittikçe temel hedef ve amacından uzaklaşan, ne olduğu belirsiz bir modelin uygulamasına gidildi.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu

1924’te, Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile tüm eğitim kurumları Maarif Vekâlet’ine (Milli Eğitim Bakanlığı’na) bağlandı.  

Halkın, kimisine göre; % 2,5 kimisine göre de % 10’unun okuryazar olduğu, amaç ve kalitesi farklı, birbirine zıt düşünce mantığında insan yetiştiren, etnik-dini-mezhebi kimliği besleyen, çok başlı bir eğitim sistemiyle; ne ortak kültüre sahip bir millet inşa edilebilir, ne de çağdaş medeniyet seviyesine ulaşılabilirdi.

Çok Tartışılan İmam Hatip Okulları Konusu

Mustafa Kemal Atatürk, yaptığı bir konuşmada; “Efendiler, bizim dinimiz akla en uygun ve en tabii bir dindir ve ancak bundan dolayıdır ki, son din olmuştur. Bir dinin tabii olması için akla, fenne, ilme ve mantığa uygun olması gerekir. Elbette er fert dinini diyanetini öğreneceği bir yere muhtaçtır, orası mekteptir” diyordu.

Bu konuşma;  O’nun, İslam dinine olan bakışı ile nasıl bir din eğitimini arzuladığını ortaya koyuyordu.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun uygulamaya konması ile medreseler kapatıldı, il bazındaki 29 Dâru’l-Hilâfeti’l-‘Aliye Medresesi de 4 yıllık orta eğitim ve öğretime dayalı İmam Hatip Okuluna dönüştürüldü.

İmam Hatip Okulu sayısı; il bazında, önce 34’e, daha sonra da 38’e kadar çıktı. Bundan sonra; okul sayısı hızla düşerken, 1930’da da kapatılmasına gidildi.

İmam Hatip Okulları; Hanefi-Maturidi çizgisinde imam ve hatip yetiştirmek amacıyla, Hanefi-Eş’ari çizgisindeki medreselerin bir alternatifi olarak açıldı.

4 yıllık orta eğitim ve öğretime dayalı bu okulların; fen bilimleri-mantık-psikoloji ve sosyoloji ağırlıklı yüklü bir eğitim programı vardı.

Din dersi veren hocaların büyük bir kısmı medrese kökenli idi. Din dersi veren hocaların büyük bir kısmının medrese kökenli olması; eğitim ve öğretim kadrosu içinde bir çatışmaya, çatışma da; bu okulların hedef ve amacı dışına çıkmasına yol açtı.

Medreseler; illegal da olsa, Doğu Karadeniz ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da varlığını korudu. Medreselerin “İmam Hatip Okullarını” bir rakip olarak görmesi; Medreselerin “İmam Hatip Okullarını” yeren bir propagandaya girişmesine, girişmesi; halkın İmam Hatip Okullarına soğuk bakmasına, soğuk bakması da;  İmam Hatip Okullarına olan teveccühün gittikçe azalmasına neden oldu.

Mezunları için; öğretmenlik dışında, maddi bir istikbal sunmaması ise bu okulların sonunu getirdi.

İmam Hatip Okullarının kapatılması; din eğitimi alanında önemli bir boşluğu doğururken, farklı İslam anlayışına sahip grupların da önünü açtı.

Boşluk, 1930-1948 döneminde;  Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde açılan Kur’an kursları, 1949’da da; din hizmeti görevlisi yetiştirilmesi amacıyla açılan Milli Eğitim Bakanlığı”na bağlı “imam hatip kursları” ile doldurulmaya çalışıldı. Haliyle din eğitiminin hedef ve amacı değişti,  başlangıçta düşünülenden de oldukça uzaklaşıldı.

1951’den itibaren; 7 yıllık orta eğitim-öğretime dayalı, İmam Hatip Liseleri açılmaya başlandı. Buna en büyük desteği ise hayırsever vatandaşlar tarafından kurulan ve bugünün siyasetinde de oldukça bir etkinliği bulunan İlim Yayma Cemiyeti verdi.

1951’den itibaren açılan İmam Hatip Okulları; 1924’teki İmam Hatip Okullarından farklı olarak, geleneksel İslam anlayışını ifade eden Hanefi-Eş’ari çizgide, sosyal bilimler ağırlıklı eğitim programına sahip bir özellikteydi.

Zaman içinde birilerinin arka bahçesi olarak anılmaya başlanan bu okullar, ideolojisi; cumhuriyetle kavgalı, Osmanlı hayranı, antikomünist olmaktan öteye gitmeyen bir gençliğin yetişmesine de ortam hazırladı.

Baş Belası Okuma Yazma Sorununu Çözmek

Milli eğitimin birinci hedefi; halkı, okuryazar bir hale dönüştürmekti. Zira halkı okuryazar kılmadan; ne eğitimin kalitesi yükseltilebilir, ne de kültürel bir değişim ve gelişim sağlanabilirdi.

Cumhuriyetin ilk yıllarında, yeni ilkokulların açılmasına ve öğretmen yetiştirilmesine önem verildi.

1927 nüfus sayımına göre; okuryazar oranı, Türkiye genelinde; % 10,5, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da ise;  % 4’tü.

Bu, beklenen bir sonuç değildi; haliyle çeşitli tartışmaları doğurdu.  Arap harfleri ile okuma yazma öğrenmenin zorluğu ise en çok üzerinde durulan konu oldu.

Bazı eğitimcilerin başarısızlığı metoda ve örgütlenmeye bağlaması sonucu; “Danimarka Halk Okulları” benzeri “Millet Mektepleri” sistemine başvuruldu.   

1927-1928 yılları arasında; 3.304 adet Halk Dershanesi açılarak, 64.302 yetişkin kişiye okuma-yazma diploması verildi. Fiyasko ile sonuçlanan bu girişim de; “Harf İnkılabı” denilen, bir devrimi doğurdu.

1929’da; Arap alfabesi terkedilerek, Latin alfabesi ile öğrenime geçildi, eğitim seferberliği ilan edildi. Buna düzenledikleri kurslar ile başta Türk Ocakları, Halk Dershaneleri, Halk Evleri olmak üzere tüm resmi ve sivil kuruluşlar katıldı.

Okuryazar oranı, 1935’te; % 19,25’e, 1940’ta da; $,55’e ulaştı. Bu oran, erkeklerde; % 36,20, kadınlarda ise; % 12,92 idi.

Okul, öğretmen, öğrenci sayısında; bir artış, eğitim düzeyinde; buna oranla hızlı bir yükseliş olmuş ise de okuryazar oranında planlanan seviyeye ulaşılamadı. Bunun nedeni ise; nüfusun % 75,6’sının kırsal kesimde yaşaması, köylerin büyük bir kısmında okul olmaması, öğretmenlerin köye gitmek istemeyişi, halkın cehalet ve özellikle kız çocuklarını ilkokula bile göndermede gösterdiği direnişti.

1940’tan itibaren; tarıma elverişli geniş arazisi bulunan, şehirden uzak ancak tren yoluna yakın köylerde; köy ilkokul öğretmeni yetiştirmek, köylülere tarım tekniklerini öğretmek amacıyla; kendisine ait tarlası, bağı, arı kovanı, besi hayvanı, atölyesi olan Köy Enstitüleri açılmaya başlandı.

21 bölgede açılan, 1946’ya kadar oldukça aktif olan, köy ilkokul öğretmeni yetiştirmenin yanı sıra çevre köylere okuma yazma ve tarım hizmeti sunan, 1947’den itibaren de büyük toprak sahipleri ve liberal siyasetçilerin “bir komünist uygulama olarak” sert eleştirisine maruz kalan köy enstitüleri; 1954’te ise kapatıldı.

Köy Enstitülerinde, kapatıldığı 1954 yılına kadar; 1.308’i kadın, 15.943’ü erkek olmak üzere, toplam 17.251 köy ilkokul öğretmeni yetişti.

1980’e gelindiğinde, okuryazar oranı; % 67,48’e ulaşırken, bu oran; erkeklerde % 79,98, kadınlarda da  % 54,67 idi. Sorunu kesin olarak çözen ise kırsal kesimden kentsel kesime doğru yaşanan yoğun göç oldu.

Sözlü Kültürden Yazılı Kültüre Geçmek           

Dünyada başarılı olmuş tüm eğitim metotlarını uygulamamıza rağmen, okuryazar sorununu çözmek için; 70 yıl uğraştık, durduk. Cehalet, bağnazlık, taassup, nüfusun kırsal kesim ağırlıklı oluşu; bunun en önemli nedeni ise de gözden kaçan şey, eğitimin Doğu toplumlarında sözlü ve görsel bir ilişkiye dayalı oluşu idi.

Batı ülkelerinde; yazılı, Doğu ülkelerinde ise sözlü kültür güçlüdür.

Sözlü kültürde; bilgisine ve doğruluğuna güvenilen bir kişi ile dinleyici bir ya da birden fazla kişi vardır. Biri anlatır, diğeri ya da diğerleri dinler; söylenen doğru kabul edilir, hiçbir akıl ve mantık yürütmeden de olduğu gibi aktarılır.

Okuma yazma öğrenmek, kitap-gazete-dergi okumak, araştırma yapmak; lüzumsuz bir iş ve gayrettir. Nasıl olsa, bir bilen; O’nun adına düşünen biri vardır; gerektiğinde de O’na başvurulur.

“Bildiğim bildik” diyen, inatçı, bağnaz, taassup içinde itibar ettiği kişi dışında kimsenin sözünü kaale almayan, okumayan, araştırmayan, akıl ve mantık yürütmeyi zül gören bir insan portresi vardır.

Böyle bir toplumu yönetmek; mevcut sosyal yapıyı korumak ile kolay, değiştirmek ile de çok zor bir iştir.

Sözlü kültürden, yazılı kültüre geçiş; devrim ile değil, sosyal ve kültürel gelişme ile mümkündür. Okuryazar oranının % 95’e ulaştığı günümüzde bile, sözlü kültürden yazılı kültüre geçemediğimize, sözlü kültürümüzün de yozlaştığına şahit oluyoruz.

Okunan gazete-dergi-kitap ve makale sayısı; yazılı kültürümüz hakkında bilgi verirken, “her şeyi bilen, ama bilmediğini bilmeyen”, görgü kurallarından yoksun, oyuncağı televizyon-bilgisayar-cep telefonunu olan okumuş, okumamışlar da sözlü kültürümüzün ne kadar yozlaştığını gösteriyor.

1938 Sonrasında Milli Bir Kültür Politikamız Yoktur

Cumhuriyetin; halkı okuryazar kılmak ve halkın ortak kültüre sahip olması gibi iki hedefi vardı. Bunun için öncelikle okuryazar oranında belli bir mesafe alınmaya çalışıldı, ardından da kültürel çalışmaya hız verildi.

Kültürel alanda bilimsel çalışma yapmak üzere, 1931’de; Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu), 1932’de Türk Dili Tetkik Cemiyeti (Türk Dil Kurumu) kuruldu. Bunu pratiğe dönüştürmek ve halkın iştirakini sağlamak için de Şubat 1932’de Halkevleri açılmaya başlandı.

Halkevleri ve O’nun köydeki devamı olan Halk odaları; öğretmenlerin önderliğinde; edebiyat, tarih, tiyatro, güzel sanatlar vb konularda eğitim ve kültür çalışmasına girişti.

Kapatılan Türk Ocakları örnek alınarak kurulan, Türk kültürüne hizmet etmek amacı ile kurulan Halkevleri ve Halk Odaları; 1938’den itibaren hedef ve amacından uzaklaştı.

1945’te milliyetçi düşünceyi dışlayan, Cumhuriyet Halk Partisi’nin adeta bir yan kuruluşu haline gelen Halkevleri ve Halk Odaları; 1951’de de Demokrat Partisi tarafından kapatıldı.

Bundan sonra; milli kültür politikasını yürüten ciddi bir kurum inşa edilmedi, halk; Türk ve milli kavramlarını dışlayan, dinci-liberal-sosyalist ve komünistlerin kurduğu ya da yönetimini ele geçirdiği sivil toplum örgütlerinin kültürel çalışmasına bırakıldı. Bugün; Türk Milleti kavramı tartışılıyorsa, bunun o güne kadar uzanan böyle önemli bir nedeni vardır.

İmtiyazlı Yabancı Şirketlerin Kontrolündeki Bir İletişim Sistemi  

Osmanlı’dan devralınan posta-telgraf-telefon işletmesi; 601 merkez ve 87 şube olmak üzere, toplam 688 işyerinden oluşuyordu.

İstanbul ve Ankara merkezli bir telgraf hattı ve İstanbul ile 350 hatlık bir santrala sahip Samsun dışında, muntazam çalışan ya da bir telefon şebekesi bulunan bir şehir yoktu.

Çoğu İstanbul’da; 19.136 kapasiteli, 13 manuel telefon santrali vardı.

Posta-telgraf-telefon hizmeti, imtiyazlı yabancı şirketler vasıtası ile veriliyordu.

 İletişim Politikası

Hedef, iletişim sistemini kontrol altına almak ve geliştirmekti. Bu;  ekonomik kalkınma, iç güvenlik ve eğitim-kültür açısından büyük bir önem arz ediyordu.

İletişim sektöründe, 1923-1935 döneminde; kontrol ve yatırıma, 1935-1937 döneminde; millileştirmeye, 1950-1980 döneminde ise; yabancı ortaklık ile teknoloji transferi ve yerli üretime önem veren bir strateji izlendi.

Bir ülkede; haberleşme sistemi, yabancıların kontrolünde ise orada; yabancı istihbarat için, gizli saklı bir şey yoktur.     

1924’te alınan bir karar ile imtiyazlı yabancı şirketlerin; posta-telgraf-telefon hizmetleri konusundaki imtiyazı, ABD-İngiliz-Fransız ortaklı İstanbul Telefon Şirketi muaf tutularak kaldırıldı.

İmtiyazlı Yabancı Şirketi Yatırıma Zorlamak   

1924’te, telefon imtiyazı verilen İzmir Belediyesi; İstanbul Telefon Şirketi ile birlikte, 200 hatlık, manyetolu bir telefon santrali inşasını gerçekleştirerek hizmete açtı.

Uluslararası Rekabetten İstifade Etmek

1926’da, Ankara’da; ihaleyi üstlenen Ericsson firması vasıtası ile Balkanların ve Türkiye’nin, 2.000 hatlık, ilk otomatik telefon santrali yatırımı gerçekleştirildi.

1927’de, İstanbul ve Ankara’da; uluslararası haberleşmeye müsait, güçlü bir telsiz telgraf ve telsiz telefon tesisi inşa edildi.

Yabancı İle Ortaklık  

1928’de, İzmir Belediyesi; Ericsson firması ortaklığı ile 1,300 hat kapasiteli, otomatik telefon santrali yatırımını gerçekleştirerek, hizmete açtı.

Avrupa ile Telefon Bağlantısın Sağlanması

1929’da; İstanbul-Ankara, 1931’de de; Birinci Dünya Savaşı öncesinde var olan hatların ıslahı ile Ankara-İstanbul–Sofya-Bükreş-Selanik ve Belgrat arasındaki telefon bağlantısı sağlandı.

Hükümetin İstanbul Telefon Şirketi’ni Sıkıştırması  

1931’de, hükümet; yeni teknolojiye geçmesi için İstanbul Telefon Şirketi’ni uyardı. Bunun sonucu olarak; İstanbul’daki telefon santrallerinin bir kısmı yarı, bir kısmı da tam otomatiğe dönüştürüldü.

Millileştirme

1935’te; 14.900 kapasiteli manuel, 14.000 kapasiteli otomatik telefon santrali vardı. Bu gelişme; yetersiz görüldü, 1935’te; İstanbul Telefon Şirketi, 1937’de de İzmir Telefon Şirketi hazine tarafından satın alınarak devletleştirildi.

Teknoloji Transferi ve Yerli Üretime Altyapı Oluşturma

1967’de, PTT;  iletişim gereksinimini yerli üretimle karşılamak amacı ile Kanada’nın Northern Electric Company Limited ile “NETAŞ”  şirketini kurdu.

Radyo

Dünyada Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan ve hızla yayılan radyo yayını, Türkiye’de; 1927’de 5 er KW güçteki Ankara ve İstanbul radyo istasyonlarının yayına geçmesi ile başladı.

Yabancı ortaklı “Telsiz Telefon Türk Anonim Şirketi” tarafından işletilen Ankara ve İstanbul radyo istasyonları, güç ve kalite itibariyle gerekli gelişmeyi gösteremedi. Bu nedenle de 10 yıllık işletme hakkı süresi beklenmeksizin, 1933’te PTT’ye devredildi.

1927’de sadece Ankara ve İstanbul çevresinde izlenebilen radyo yayınları, güç artırımına gidilmesi ile Türkiye’nin % 25’inde izlenir bir hale geldi.

İletişim Sisteminin 1980’deki Görünümü

1923’te; 14.000 olan sabit telefon abone sayısı, 1980’de; 1.147.782’e çıktı.

1927’de, sadece Ankara ve çevresinde izlenebilen radyo yayını; 1980’de, Türkiye’de ve çevresinde izlenebilen bir yayın haline geldi. Bir de buna 1968’de yayına giren renksiz televizyon dâhil oldu.

İletişim sistemi; aksaklıklar ve eksikler bulunmasına rağmen, o günün standartlarında, fazlaca geride de değildi.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbismatbetholiganbettrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahisbahiscombahiscombelugabahisbelugabahisbetistbetistceltabetceltabetklasbahisklasbahismariobetmariobetrestbetrestbettarafbettarafbettipobettipobetcasibomcasibomcasibomcasibomstarzbetsahnebetlimanbetredwinmatadorbetmatadorbetbetkombetkom
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort