DOLAR 32,3973 % 0.21
EURO 35,1058 % -0.02
STERLIN 41,0700 % 0.38
FRANG 35,9230 % 0.22
ALTIN 2.326,32 % 0,25
BITCOIN 2.308.556 0.325

MACARİSTAN TURAN KURULTAYI’NIN ÖĞRETTİĞİ -4-

173 yıllık Osmanlı hâkimiyetine rağmen; Gül Baba’nın türbesi ile birkaç hamam-kaplıca dışında, dikkati çeken bir Osmanlı eseri yok. Oysaki 1662’de Budin’i ziyaret eden Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde “25 cami, 47 mescit, 12 medrese, 16 mektep, 2 hamam, 8 kaplıca, 9 han, 1 saat kulesi ve bedestenden” söz ediyor.

Görünen o ki bunlar; ya savaşlar nedeniyle tahrip olmuş, yıkılmış ya da şehrin yeniden inşası sırasında üzerinde kilise veya büyük taş yapılar inşa edilerek yerin dibine gömülmüş. Avusturya; Osmanlı’dan, adeta intikam almış.

Yayınlanma Tarihi :
MACARİSTAN TURAN KURULTAYI’NIN ÖĞRETTİĞİ -4-

SAFTER TANIK

MACARİSTAN TURAN KURULTAYI’NIN ÖĞRETTİĞİ -4-

Osmanlı’da, ilk Turan Derneği; 1911’de, Mukim Beyücan-Abdülrauf Futrat-Golceli Abdülaziz-Ahmet Can Mahdum-Âlim Can ve İdris Bey ile Türkistanlı gençler tarafından kuruldu. Ancak; faaliyeti, laf ve hamasetten öteye gidemedi.

 

Macaristan; 1914’te, Avusturya’nın I. Dünya Savaşı’na girmesi ile O’nun yanında yer almış. Türkler ile Macarlar; Galiçya Cephesi’nde, Ruslara karşı yan yana savaşmış.

1918’de; Avusturya’dan ayrılmış, 1919’da; Komünist ayaklanmayı yaşamış, 1920’de; imzaladığı “Trianon Antlaşması” ile topraklarının üçte ikisini, nüfusunun beşte birini kaybetmiş. 1. Dünya Savaşı’nda, Almanya’nın yanında yer almış. Savaşta, “Turan” adıyla ürettiği tank ve zırhlı araçları kullanmış. Savaş sonunda ise SSCB işgalini yaşamış.

1945’te; Macar Turan Vakfı kapatılmış, Hristiyanlığın yanı sıra ülkenin resmi dini olan İslamiyet de yasaklanmış. Bugün ise İslamiyet, ülkenin resmi dini değil.

 

Temmuz 1953’te, başbakan olan İmre Nagy; bazı iktisadi reformlara girişmiş, ancak; bu tutum ve davranışı Sovyetlerce hoş karşılanmamış,  1955’te de görevden alınmış.

Başbakan olan Matyas Rakosi; Stalinist uygulama ve Sovyet yanlısı tutumuna rağmen, “Yugoslavya Devlet Başkanı Tito ile sürtüşmeye girince” görevden alınmış. Yerine gelen Emö Gerö ise reformcu çizgiye ödün vermeyeceğini açıklamış.

23 Ekim 1956’da, öğrenciler; reform talebiyle, Budapeşte’de bir gösteri düzenlemiş. Ancak; göstericiler, silah kullanmaya varan bir şiddet ile dağıtılmaya çalışılmış. Bu durum; halkta infiale yol açarken, halkın ve Macar askeri birliklerin katılımı ile ayaklanmaya dönüşmüş.

Genel grev ilan edilmiş, üniversiteler işgal edilmiş, ülkenin her yerinde silahlı sivil direnişçi gruplar oluşmuş.

SSCB askeri birliklerinin ülkeden çekilmesi ardından başa geçen İmre Nagy;  1 Kasım’da, “Macaristan’ın Varşova Paktı’ndan ayrıldığını” ilan etmiş, Birleşmiş Miller’den koruma istemiş. Bu da; SSCB’nin, büyük bir tepki göstermesine neden olmuş.

4 Kasım; saat 3.00’te, Sovyet ve Doğu Bloku Ülkeleri’nin askeri birliklerinden oluşan 17 tümenlik bir ordu; “Kasırga Operasyonu” diye adlanan, ani baskınla Macar topraklarına girmiş. Harekât, hava kuvvetlerince de desteklenmiş Ancak; işgalciler, Budapeşte’de halkın toplu direnişi ile karşılaşmış.

Budapeşte’de binlerce kadın ve erkeğin katıldığı direniş, tankların acımasızca halkın üzerine sürülmesi, tank ve top ateşi ile kırılmış, haliyle ülkede hâkim bir konuma gelinmiş.

Sovyet işgali sonucunda; 2500 üzerinde Macar ve 720 Sovyet askeri hayatını kaybetmiş, binlerce kişi yaralanmış-tutuklanmış, 150.000 kişi de ülkeden göç etmiş.

Yugoslavya’nın Budapeşte Büyükelçiliği’ne sığınan İmre Nagy ise; verilen garantiye rağmen Büyükelçilikten ayrılmasıyla tutuklanmış, “Vatan Haini” suçlaması ile idam edilmiş.

1956 Ayaklanması sonrasında; bazı iktisadi reformlara gidilmiş ise de, baskıcı yönetim devam etmiş. Ancak; 1990’da, SSCB’nin dağılması ile çok partili siyasi sisteme geçilebilmiş.

Budapeşte; 2 milyon nüfusuyla Orta Avrupa’nın Berlin’den sonra en büyük şehri, ülkenin siyasi merkezi.

1849’da; Buda ve Peşte “Zincirli Köprü” ile birleştirilmiş, 1873’te ise Budapeşte adını almış.

1850’deki sel baskını sonrasında; mahalleler halinde, Alman mimari tarzında yeniden inşasına girişilmiş, 1876’da; Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun 2. başkenti olmasıyla hızlı bir gelişim göstermiş, 1900’de; Avrupa’nın en modern şehirlerinden biri olmuş.

Şehrin büyümesi, demografik yapısını da değiştirmiş. Öyle ki 1851’de; Budapeşte’nin % 35,6’sı Macar iken, 1910’da; kırsal kesimden kentsel kesime yaşanan göç ile  % 85’9’a ulaşmış, haliyle en çok konuşulan Almancanın yerini ise Macarca almış.

1900’de % 23,6 olan Yahudi nüfusu, bugün; bunun çok altına düşmüş olsa da Budapeşte; Avrupa’da en çok Yahudi’nin yaşadığı şehirlerden bir. Bu nedenle Budapeşte; geçmişte, “Yahudilerin Mekkesi”, “Yudapeşte” diye de anılmış.

Coğrafi yapısıyla İstanbul boğaziçini, şehir mimarisiyle Paris’i, parlamento binası ile de Londra’yı hatırlatıyor.

Paris’e benzer bir şehir mimarisi var. Cetvel ile çizilmiş cadde ve sokaklar, meydanlarda son buluyor. İnsanda; “şehri hiç tanımazsanız da, kaybolamazsınız” gibi bir düşünce uyandırıyor.

Başta tren ve yeraltı treni olmak üzere her türlü toplu ulaşım aracına sahip, halk şehirlerarası seyahat dışında bu araçlardan birini tercih ediyor.

Eski şehir; klasik ve neo klasik Alman mimari tarzındaki taş yapılardan oluşuyor. 2002’de gördüğüm kir pas içindeki taş yapıların büyük bir kısmı temizlenmiş ve restore edilmiş. İnşaatına izin verilen birkaç bina ile yeni inşa edilen beton üst yollar, şehrin otantik görüntüsüne zarar vermiş. Bunun dışında, bir “Müze Şehir” görünümünde.

Yeni şehirde ise Sovyet ve modern mimari tarzında inşa edilen yapılar göze çarpıyor.

173 yıllık Osmanlı hâkimiyetine rağmen; Gül Baba’nın türbesi ile birkaç hamam-kaplıca dışında, dikkati çeken bir Osmanlı eseri yok.  Oysaki 1662’de Budin’i ziyaret eden Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde “25 cami, 47 mescit, 12 medrese, 16 mektep, 2 hamam, 8 kaplıca, 9 han, 1 saat kulesi ve bedestenden” söz ediyor.

Görünen o ki bunlar; ya savaşlar nedeniyle tahrip olmuş, yıkılmış ya da şehrin yeniden inşası sırasında üzerinde kilise veya büyük taş yapılar inşa edilerek yerin dibine gömülmüş. Avusturya; Osmanlı’dan, adeta intikam almış.

Şehir; Buda ve Peşte olmak üzere iki bölümden oluşmuş. Tuna’nın batısında Buda, doğusunda ise Peşte yer alıyor.

Her iki yakayı birbirine bağlayan 8 köprü bulunuyor. Bunlardan Zincirli Köprü ile Elizabeth Köprüsü’nün ayrı bir tarihi anlam ve önemi var.

Köprülerin çoğu II. Dünya Savaşı sırasında ya ABD ve İngiltere uçakları tarafından bombalanmış, ya da Sovyet kuşatması altında Alman- Macar askeri birliklerince havaya uçurulmuş. Aslına uygun bir şekilde inşa ve restore edilmesi ise yılları bulmuş.

Buda tarafında; Gellert Tepesi ile Budin Kalesi, dikkati hemen çeken iki şey.

Gellert Tepesi’nde; en tepede ve şehrin her yerinden görülebilen bir yerde, Sovyet işgalinin bir simgesi olan “Özgürlük Anıtı” yer alıyor. Eteklerinde; Gök Tanrı inancına sahip Macarlar tarafından öldürülen sonra da aziz olarak ilan edilen Piskopos Gellert’in anıtı, kaya kilisesi, Osmanlı döneminden kalma Rudas ve Rac hamamı bulunuyor.

Budin Kalesi’nde, ilk bakışta dikkati çeken Kraliyet Sarayı. Macar Ulusal Galerisi, Kale Müzesi, Lortlar Sokağı, Balıkçı Tabyası, Osmanlı döneminde camiye dönüştürülen Mathias Kilisesi ve taş yapılar ile bir kale şehir görünümünde.

Hakkında; şarkılar-şiirler-hikâyeler-romanlar yazılmış, filmi yapılmış,   operalar bile bestelenmiş olan Gül Baba’nın türbesi; Budin Kalesi’nin yanındaki mahalle içinde sıkışıp kalmış. Macar Turan Vakfı’nın siyasi desteği ile türbe, cami ve yurttan oluşan bir külliyenin inşaatına girişilmesi ise sevindirici.

Peşte tarafında; ilk dikkati çeken Parlamento binası, konum ve mimari özelliği ile İngiltere Parlamentosu’nu hatırlatıyor.

Kahramanlar Meydanı, Binyıl Anıtı, 1896’da inşa edilen ve dünyanın ikinci eski metrosu olan Milenyum Metrosu ile müzeler ise görülmesi gereken yerler.

DEVAM EDECEK

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbistrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahisbahiscombahiscombelugabahisbelugabahisbetistbetistceltabetceltabetklasbahisklasbahismariobetmariobetrestbetrestbettarafbettarafbettipobettipobetcasibomcasibomcasibomcasibomstarzbetsahnebetlimanbetredwinmatadorbetmatadorbetbetkombetkomvenüsbethilbetjasminbetpiabetartemisbetmaltcasinoasyabahisbetorspinbettiltmarkajbetbetkombelugabahisrestbetbetpercasibomsancaktepe çilingircasibomcasibomcasibomcasibom7slotsbahigobahis1000bahisalbaymavibaywinbetexperbetkanyonbetkolikbetkombetlikebetmatikbetnisbetonredbetorspinbetparkbetperbetroadbetsatbettiltbetturkey
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort