TÜRK OCAKLARI 107 YAŞINDA
Dr. Sakin ÖNER
Türk Ocakları, Türk milliyetçiği düşüncesini fikri, ilmi, sosyal ve kültürel yönden geliştirmek ve başta gençlik olmak üzere bütün millete yaymak üzere 25 Mart 1912’de kurulmuştur. Yayımladığı Türk Yurdu dergisiyle Türk milliyetçiği düşüncesini çeşitli yönlerden ele almış ve milli kimliğin oluşumuna büyük katkı sağlamıştır. Çanakkale ve Kuvvayı Milliye ruhunun oluşmasında ve milliyetçi bir neslin yetişmesinde en büyük pay, Türk Ocakları’na aittir.
Atatürk’ün düşünce dünyasının oluşmasında da en büyük pay, Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura gibi Türk Ocakları kanaat önderlerine aittır. Osmanlı İmparatorluğu’nun ardından kurulan genç Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluş felsefesi, Türk milliyetçiliğidir. Cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder Atatürk,11 Ekim 1924 tarihinde ziyaret ettiği Şebinkarahisar Türk Ocağı’nın şeref defterine Ocakla ilgili duygularını şöyle ifade etmiştir: “Türk Ocağı, Türk’ün has ocağı, varlık ve birlik ocağı, yüksek alevlerle tütsün, muhitine nurlar saçsın; yaşasın ve yaşatsın. Türk Ocağı, Türklük güneşinin ocağıdır. Asırlarca bunu söndürmek için çalıştılar. Bu ocak hepimizi aydınlattı.”
Türk Ocakları 25 Mart 1912’de şu ünlü Türkçüler tarafından kurulmuştur: Dr. Fuat Sabit (Ağacık), Şair Mehmed Emin (Yurdakul), Prof. Dr. Akçuraoğlu Yusuf, M. Ali Tevfik (Yükselen), Şair Emin Bülend (Serdaroğlu) ve Ağaoğlu Ahmed, Ahmed Ferit (Tek). Ünlü sosyolog ve Türkçülük fikrinin sistematik bir programı olan Türkçülüğün Esasları kitabını yazan Ziya Gökalp de bir müddet sonra Ocağa üye olmuş ve Türk Yurdu dergisinin yazarları arasında yer almıştır.
1912’de yayımlanan Türk Ocağı Esas Nizamnamesi (Tüzüğü)’ne göre, Ocağın amacı, “Akvam-ı İslâmiyenin (İslâmi kavimlerin) bir rükn-i mühimmi (en önemli unsuru) olan Türklerin milli terbiye ve ilmi, içtimai, iktisadi seviyelerinin terakki ve i’lasıyla (yükselmesiyle) Türk ırk ve dilinin kemaline çalışmak” idi. Dernek, amacını gerçekleştirmek için “Türk Ocağı adı ile kulüpler açarak dersler, konferanslar, müsamereler tertip, kitaplar ve risaleler neşir edecek, mektepler açmaya çalışacak”tı.
Türk Ocakları, 107 yıllık tarihi içinde zaman zaman sıkıntılı dönemler yaşamıştır. Siyasi şartlara göre baskılara maruz kalmış veya kapatılmıştır. Ama açık olduğu süre içinde amaçları doğrultusunda çok verimli faaliyetler yapmış, başta Türk Yurdu dergisi olmak üzere çeşitli yayınlar yayımlamıştır. Türk Ocakları, tarihi boyunca Türk milliyetçiliği (Türkçülük) düşüncesinin yaşaması ve yayılması için faaliyet göstermiştir.
Türk Ocakları’nın kuruluşundan bugüne kadar yönetiminde görev alan ve üye olanlardan hayatta bulunmayanlara Allahtan rahmet, hayatta olanlara sağlıklı ömürler dilerim.
Türk Ocaklarının 107. Kuruluş Yıldönümünü en içten dileklerimle kutlarım.
