DOLAR 32,3398 % 0.16
EURO 35,1932 % -0.04
STERLIN 41,1569 % 0.03
FRANG 36,4083 % 0.1
ALTIN 2.247,45 % 0,17
BITCOIN 2.204.278 -2.052

Tiridine Bandım

Yayınlanma Tarihi :
Tiridine Bandım

Tiridine Bandım

Bülent Vedat AYDEMİR

Türk Halk Müziği, Türklerin yurt ve insan sevgisini, kahramanlığını, sağlam ve güzel karakterini, ince ve derin bir duygu ile ifade eden en değerli folklor unsurlarından birisidir: Türk milletinin dilidir, aynasıdır.

Türk Folklorunun en değerli ürünlerinden olan türkülerimiz,  hayatımızda önemli bir etki bırakan olayların, duygu ve düşüncelerin, kendi kültür ve sanat anlayışının müzik yoluyla anlatımıdır.

Türkülerimiz, Anadolu’daki Türk dili kadar kendine özgü ve köklü bir yapıya sahiptir.

Türkülerin büyüleyici ve insanı saran kuvvetinden söz eden Ahmet Hamdi Tanpınar, “Anadolu’nun romanını yazmak isteyenler, ona mutlaka türküler yoluyla gitmelidir” demiştir.

Türkler acılarını, sevinçlerini, sevgilerini türkülerle ifade etmiştir.  

Beşikte ninni, çocuklukta oyun, askere yâren, sevdalıya tercüman, düğünde neşe, tasada ortak, mezarda ağıt olmuştur türkülerimiz!

Bazı Türkülerimiz vardır ki, ilk bakışta anlamsız gibi görünürler.

Ama dinledikçe, dinlerken düşündükçe ozanın ince zekâsıyla hiciv sanatının çok güzel örneklerinin sunulduğu birer eserler olduğunu anlarız.

Hiciv sanatının türkülere yansımasının en güzel örneklerinden birisi de

Kastamonu-Tosya yöresine ait “Tiridine Bandım” türküsüdür

Bu türkünün hikâyesini rivayetlere dayanarak anlatmaya çalışacağım.

Osmanlı döneminde Kastamonu’da çeşitli bahanelerle halktan vergi toplayan zalim bir bey varmış.

Halk ozanları da köy düğünlerinde ve diğer sazlı sohbetlerde Kastamonu beyini türkülerle eleştirilermiş.

Bu eleştirileri duyan bey, bölge ulema ve imamlarına haber salmış ve bu eleştirilere son verilmesi talimatını vermiş.  

Ulema ve imamlarda camilerde ve dini sohbetlerde beyin bu kızgınlık ve sözlerini yöre halkına ileterek beyi haklı çıkarmaya çalışırlarmış.

Günlerden bir gün bey bir şölen düzenlemiş ve bölge ozanlarını da bu şölene davet etmiş.

Bu arada bey, şöleni tertipleyenlere şu talimatları vermiş: “Bu çalgıcılara misafirlere verilen etten ve yemekten verilmeyecek. Onlara sadece et suyu ve ekmek verilecek. Beyi ve efradını eleştirmenin cezasını çekmiş olacaklar

Öyle de yapmışlar.

Şölene katılan halk ozanları, et suyuna ekmeği (tirit) kâh doğrayarak, kâh bandırarak yemişler.

Sıra ozanların türkü söyleme faslına gelmiş.

Şölene katılanlar çeşit çeşit yemek ve et yerlerken, bizim ozanlar et suyuna ve kuru ekmeğe talim etmişler!

Ozan bu, haksızlığa dayanır mı hiç?

Başlarlar çalıp söylemeye ve türkülerle dalga geçmeye!

Misafirleri güldürür eğlendirirler, dalga geçer düşündürürler, haksızlıklara göndermeler yaparak ders vermeye çalışırlar.

Sabahleyin erken çifte giderken, aman aman
Öküzüm torbadan düşmüş, gördün mü?

Öküz köylünün en çok işine yarayan hayvandır.

Onunla dağdan odun taşır, çift sürer ve harman kaldırırlar.

Öküzle bir yere gidilecekse sabahleyin erken kalkılır ve hemen yola çıkılır. Öküzün yemlenmesine zaman olmadığı için yolda boyunlarına asılı torbalardaki yemle öküzlerin karınlarını doyururlar, böylece zamandan kazanılmış olur.

Kimi zaman yolda giderken öküzün boynundaki torba düşer ve bunun farkına varılmazsa hayvan çift sürülecek yere geldiğinde aç kalmış olur, aç öküz de yapılacak işte verimli olamaz.

Ozanın burada bunu anlatmak ister.

Ozan köylünün dostu ve gücüdür.

Yemeği kesilirse güçten takatten kesilir.

Öküzün torbasının düştüğü gibi!

Ozan tabii ki bununla kalmaz ve devam eder!

Amanın amanın amanın yandım
Tiridine tiridine tiridine bandım
Bedava mı sandın, para virip aldım

Yemeği kesilen, kuru ekmeği suya batırıp tirit yiyen, aç bırakılan ozan yanmıştır. Ama bu aç bırakılma öyle bedavadan, hiç yoktan, durup dururken başına gelmemiştir.

Ozan bunun bedelini Kastamonu beyini eleştirerek ödediğini kastederek “para verip ödedim” demektedir.

Ozan devam eder:

Manda yuva yapmış söğüt dalına, aman aman
Yavrusunu sinek kapmış gördün mü?

Manda yine yörenin önemli geçim kaynaklarından biridir. Sütünden, yağından ve gücünden faydalanılır.

Ancak mandanın derisi tüysüz olup dış zararlılara karşı korumasızdır ve güneşe karşı da dayanıksızdır. Bundan dolayı da serin yerleri severler ve devamlı su içinde kalmaktan hoşlanırlar.

Türkü yöresi Tosya bilindiği gibi pirinci ile de ünlüdür. Çeltik tarlalarının sürülmesinde kullanılan mandalar, yazın sıcağında göletlere yatarak az kıllı olan derilerini serinletmek ve sineklerden korumak amacıyla çamura bularlar. Bunun için de göletlerin ve çeltik tarlalarının kenarlarında bulunan ve dalları da suyun içine kadar uzanan salkım söğütlerin dalları üzerine, gölgesine yatarlar. Suyun bol olduğu yerde söğüt çok güzel yetişir ve serpilir.

Söğüt ile manda arasında ortak yan sudur. Mandanın olduğu yerde söğüt, söğüt ağacının olduğu yerde de manda olur.

Mandanın derisi kalın olduğu için sinek mandanın derisine diş geçiremez. Manda yavrusunun ise derisi henüz çok taze ve ince olduğu için sinekler mandaya değil de yavrusuna hücum eder.

Hayvanların kuyruk altlarına girip ısırması hayvanı oradan oraya sıçratır.

İşte böyle bir yere yatmış mandanın yavrusu da yanında imiş ve söğüt dalları onları yerde sardığı için “yuva yapmış” gibi olmuşlar.

Mandanın yavrusu daha ince ve korunmasız olduğundan sinek çok kolay olarak o yavruyu ısırır, canını yakarmış

Kastamonu ağzında “kapmak” ısırmak demektir.

Ozan şunu anlatmak ister!

Köylü kendisini korumakla görevli beyin gölgesinde bir yuva kurmuştur.

Burada manda gibi yani yağı ve sütü ile gücünden faydalanılan ise ozandır.

Ozan köylünün hem canı hem de yavrusudur.

Ama korumasızdır.

Sinek köylünün hem canı, hem de yavrusu olan ozanı gapmıştır “ısırmıştır”.

Canı yanan ozan sormaya başlar.

Ey köylü sen bunu biliyor musun?

Bu akıl almaz olayı gördün mü?

Ozan durur mu?

Sırada ulema ve imamlar vardır!

Sabah ezanını okurken aman aman

Müezzin minareden uçtu gördün mü?

Yukarıda belirttiğimiz gibi bey din görevlilerine talimatlar vermiş, onlar da camilerde bey lehine konuşmuşlardır.

Bu zulmü yapana karşı söz söylediğimiz için imamlar da uçtular.

Onları da kaybettik artık erenlere kavuştular.

Zulümden yana tavır koydular.

Bunu da gördün mü?

İşte Hiciv sanatının türkülere yansımasının en güzel örneklerinden birisi olan

“Tiridine Bandım” türküsü de, ilk bakışta anlamsız görünen, ama dinledikçe düşündüren, güldüren, ozanımızın ince zekâsıyla hiciv sanatının en güzel örneklerinden birisinin sunulduğu türkülerimizdendir.

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın dediği gibi, “Anadolu’nun romanını yazmak isteyenler, ona mutlaka türküler yoluyla gitmelidir”

Güzel hikâyesiyle, sözleriyle ve kıvrak melodisiyle keyifle dinlenecek bir türkü…

Not: Bu güzel Türküyü 1940’lı yıllarda derleyerek Türk kültürüne önemli katkılar sağlayan “Türkü Ana” lakaplı Zehra Bilir Hanımefendiyi rahmet ve minnetle anmak istiyorum.

Zehra Bilir 1913 yılında Malatya iline bağlı Arapgir ilçesinde dünyaya gelmiştir.

Şalvar ve başörtüsü gibi yöresel kıyafetlerle sahneye çıkan, mendil sallayarak türkülerimizi otantik özellikleriyle yorumlayan ve derlemiş olduğu çeşitli türkülerle Türk halk kültürüne önemli katkılarda bulunan Zehra Bilir 1952 yılında sanat hayatına son vermiştir. Uzun süre huzurevinde yaşamını sürdüren sanatçı 2007 yılında kalmış olduğu huzurevinde hayatını kaybetmiştir.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeOnwinMebbisjojobetmatbetholiganbetbetkomtrendyol indirim kodusahabetbim aktüelkayseri evden eve nakliyatdeneme bonusu veren sitelertipobetPusulabetCasibomstarzbet girişbets10kredi hesaplamaa101 aktüeltipobetbetturkey girişbetturkey girişcasibomcasibomvevobahismarkajbetbetineceltabetgrandpashabetcasibomgobahisbettiltbetsatbetorspinligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comdinamobetstarzbet adamsah.netbahis siteleribetvolesetrabetbetpasrestbetklasbahisbetebetbelugabahistarafbetbahiscomgüzel hostingtipobetbetkommarkajbetparibahisbetinematadorbetgobahisbettiltbetsatbetorspinromabetligobetbetkanyononwinsahabetbaywinrokubetmarsbahisextrabetikimislicratosslotwinxbetbahisalgorabetelexbettümbetfunbahisartemisbetbetparkbetmatiksüpertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybettingbahsegelmostbetpiabetmeritkingholiganbetjasminbethilbetvenüsbetasyabahisredwinbetkolikdinamobetkordonbet7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotpusulabetaresbetfavoribahispadişahbetnakitbahispolobetdumanbetsekabetmaltcasinopalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetonbahissüperbetinbetexpervenüsbetpokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinefavorisen1xbettrabzonspor fenerbahçe maçını canlı izletrabzonspor fenerbahçe maçını canlı izlebahis sitelerimelbetbetnanokazandrapokerklascasino siteleriselçuksportsselçuk sportstruvabetdeneme bonusu
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort