Ahmet AKALIN (*)
Birleş ey halkım, gelmiştir çağı. Bezensin şimdi Türkistan bağı.*
*Abdülhamid Süleyman Çolpan
Türk Devletler Teşkilatı’nın iki önemli ülkesi Kazakistan ile Özbekistan arasında 6 Aralık 2021’de müttefiklik deklarasyonu imzalandı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev, iki ülke ilişkilerinin statüsünü müttefiklik düzeyine çıkarmayı öngören deklarasyonu Kazakistan’ın başkenti Nursultan’da imzaladı. Türkistan’ın iki büyük ülkesi arasındaki imzalan müttefiklik anlaşmasıyla, iki kardeş ülke arasındaki ekonomik iş birliğinin hacmini arttırma kararlılığı ortaya konuldu.
Kazakistan ve Özbekistan’ın Üretim Bölgeleri Otoyol İle Bağlanıyor
İki ülke arasında yapılan anlaşma ile Dede Korkut’un şehri olarak bilinen tarihi Akmescit yani Kızılorda’yı Özbekistan’ın Üçkuduk şehrine bağlayacak otoyolun inşa edilmesi kararlaştırıldı. Bu yeni ulaşım güzergahı ile zengin enerji kaynaklarına sahip Kazakistan’ın içlerinden Özbekistan’ın maden ve sanayi vilayeti olan Nevai’ye ulaşımın mesafesi önemli ölçü de azalacak ve ulaşım daha kolay olacak.
Pir’i Türkistan’ın Ocağından Şah’ı Nakşibend’in Diyarına Hızlı Tren Projesi
Hoca Ahmet Yesevi’nin şehri Türkistan’ı, Şimkent üzerinden Taşkent’e bağlayacak hızlı tren projesi ise maddi olarak önemli olduğu kadar manen de önemlidir. Zira bu projenin Taşkent’ten Semerkant’a oradan da Buhara’ı Şerif’e uzanan Afrassiyap hattına yani Özbekistan’ın hızlı tren sistemiyle entegre olması bekleniyor. Dolasıyla önümüzdeki dönemde Pir’i Türkistan Hoca Ahmet Yesevi’nin ocağından Yedi Pir’in irfan mektebi Buhara’ı Şerif’e hızlı tren ile ulaşım sağlanmış olacaktır.
Bölgesel Barış ve İstikrar İçin Ortak Dış Politika
Kazakistan ve Özbekistan’ın Türkistan’ın güneyinin yani Afganistan’ın istikrarı başta olmak üzere bölgesel konularda ortak vizyon ile birlikte hareket etme beyanları Asya’nın merkezinde, kadim İpek yolunu güzergahında barış ve istikrarı genişletme çabasının dışa vurumu olmuştur.
Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Baghdad Amrayev’in ifadesiyle bu tarihi olay, asırlık dostluk ve iyi komşuluk, ortak dil, tarih ve büyük kültürel mirasla birbirine bağlı Türk halkları arasındaki kardeşliğin canlı bir örneği olmuştur. Kazakistan ve Özbekistan arasında 6 Aralık 2021’de Nursultan’da imzalan bildiri ilan edilen müttefiklik ile iki ülke arasındaki kapsamlı işbirliğini güçlendirmekle kalmayacak, aynı zamanda Türk Devletleri arasındaki ilişkilerin daha da gelişmesine ve derinleştirilmesine katkıda bulunacak ve tüm Türk Dünyasının birlik ve beraberliği yolunda önemli bir adım olacaktır.
6 Aralık 2021’de Nursultan’da atılan imzaların 1938’de işkence ile şehit edilen şair Mirza Kalender Abdülhamid Süleyman Çolpan’ı yerinin dahi belli olmayan mezarından gülümsettiğine inanıyoruz. Çolpan yüzyıl önce çekmiş olduğu acılarla şu mısraları söylemişti:
Gülen başkalarıdır, ağlayan ben ben
Oynayan başkalarıdır, inleyen ben ben
Egemenlik öykülerini işiten ben ben
Kulluk şarkısını dinleyen ben ben*
Çolpan (Tan Yıldızı) bu acılar içerisinde kadim Harezm, Maveraünnehir, Fergana, Horasan, Kazak Bozkırları, Kırgız Yaylalarına yani Uluğ Türkistan’a seslenmişti:
Birliğimizin sarsılmaz dağı
Ümidimizin sönmez ışığı
Birleş ey halkım, gelmiştir çağı
Bezensin şimdi Türkistan bağı*
Mirza Kalender’in Türkistan toprağına ektiği, gözyaşları ve şahadet kanı ile suladığı bağımsızlık ve birlik tohumlarının ilki otuz önce filizlenip şimdi serpilip büyüyen gencecik ama kocaman gövdeli beş dallı çınar olurken ikincisi ise filizlenmeye başlamıştır. Zira önce Türk Konseyi şemsiyesi altında bir arayan gelen kardeş ülkeler hemen akabinde de ikili müttefiklik anlaşmaları ile bu yakınlaşmaya ivme kazandırmışlardır.
(*) Ankara Üniversitesi Doktora Öğrencisi
RTÜK Üst Kurul Uzmanı
