Ali Bademci
Eskiden bizim sevgili kardeşlerimiz, Anadolu Türkmen Alevileri’ne “Kızılbaş” denildiği zaman boyunlarını bükerler, Sünniler de, bu nitelendirmeyi “yecüc mecüc” gibi bir şey sanırlardı. Çok şükür bugün artık böyle bir şey yok; bu deyimden utanmak ve tüylerin diken diken olması devirlerini çoktan aştık. Etle kemik gibi millet olarak birbirimize kaynamaya başladık. Yalnız daha üzerinde çalışılacak çok mesele var.
Bizim Rıza Dede keçi sakallı, yani kariyer sakallı bir adam. Komünistliği de ileri ölçülerde; ben bu düşüncelerine hiç katılmam; ateistliği de kendine ve geleneksel inançlarına engel teşkil ediyor. Bir Cuma’ya götüremedim; hâlbuki ben Hatay Alevileri’nin camisine gittim ve yıllar evvel bir Cuma kıldım. Sünni arkadaşlar beni o gün sorguya çekmişler ve nasıl kılındığını sormuşlardı. O zamanlar Antakya’da mezhep iklimi bayağı sertti; bizim gibi kıldıklarını söylediğimde hayret etmişlerdi. Fakat Cami çıkışında bana müzahir olan Şeyh’in önünde İmam Efendi’ye nereli olduğunu sorduğumda Yayladağlı ve Sünni olduğunu söylemişti. Yıllarca da bu camide görev yapmış ve hiçbir olumsuzluk görülmemişti.
Rıza Dede’ye geçen gün dedim ki, “Şu komünist ve Yahudi sakalı artık ali ile sünnetle, sana daha çok yakışır.” ama dinlemedi; fakat şu sıralar gönlünün olduğunu tahmin ediyorum. Almanya’ya davet edilmiş, gelir gelmez aradı ve “Bizimkiler seni çok seviyor”dedi. Hatta çevresinden aydın bir can, benim MHP’li olduğumu söyleyince, ”Biz onu bu hali ile seviyoruz” demiş. İnanın duygulandım ve pek sevindim. Ben de onları seviyorum ve bağnazlık yapıp da “sağcıyım” diyenlerden nefret ediyorum. Böyle bilgisiz insanlardan ömür boyu hazzetmedim. Ama Kızılbaş komünistler de, çok duygusal ve saf Türkmenlerdir. Anadolu’nun Alevi sosyal yapısını inceleyenlerin çalışmalarının tamamını okudum; benzer çalışmaları ben de yaptım; görmediğim yerleri gördüm; ideolojize olmamış aklı başında insanlarla görüştüm. Anadolu’nun dışında böyle kolay aldatılan Alevi inanın ki yok! Yıllar önce ve yakında Suriye ve Irak’ı tamamen dolaştım; bu sene Allah kısmet ederse bir daha İran’a gideceğim. Fakat Türkiye’de Sünnilerin üstünlüğü şuradadır ki; bin sene Arapları kullanmışlar, fakat hiç olmazsa bugünkü devlet elimizde kalmıştır. Bu sebeple Sünni Türk ve Türkmen dünyasına sırtımızı dönmemiz Alevilik adına çok büyük hatadır. Yeter ki bugün öne çıkan Sünni zihniyete kendimizi kullandırmayalım. Bakın sınırlarımız dışındaki (Şii İran da dâhil) Siyasal Sünni İslâm, kimseyi kullanamıyor ve geniş kitleler Türkiye’deki aşırılığın pekâlâ farkındadır. Elbet Türkiye kendini çarpık Sünniliğin hâkimiyetinden kurtaracaktır. Bakın; bizim de içinde bulunduğumuz camia, kitle olarak hem cemaat hem de iktidar İslamcılığına öfke derecesinde karşıdır. Fakat Kızılbaşlar, ideolojik sebeplerle bal gibi Kürtlere kendilerini kullandırıyor. Hâlbuki Kürt Şerefhan’ın babasıŞemseddin, nikâhlı olduğu Cihanşah’ın kız kardeşinin (Karakoyunlu Karayusuf’un kızı) mahremiyet dolayısıyla, sırf ata bindiği için dişlerini kıracak derecede, Alevi Türkmen kültürüne bağnaz-gerici-softa ölçülerde karşıdır. Şemseddin bunu Türkmen öfkesiyle, yani hayatı ile ödemiştir.
Hayret ediyorum, Alevilerin Kürlerle ne benzerliği vardır? Bunlar İran Kızılbaş Devleti’ne de isyan etmişler ve Çaldıran’da iki Türkmen ordusunu birbirine kırdırmışlardır. Yine bunlar ve Afgan gericileri yüzünden Safevi Kızılbaş Devleti, 1925’te Farsların eline geçmiştir. Modern çalışmalarda İran ahalisinin (Türkler de dâhil) Kızılbaş Devleti’nin oluşumuma katkısı olmadığı gibi, Safevi arşiv kayıtlarına göre İsmail, Haydar ve Cüneyd’i Anadolulu Türkmen dedeleri, yani Ustacalular-Tekeliller-Şamlular (Halep) -Çepniler-Varsaklar-Bozklular-Rumlular Kızılbaş çizgiye çekmiştir. ”Kızıl Başlık-Kızıl Börk” bile bir Anadolu giyeceği ve Türkmen-Türk kültür ürünüdür. Talas’ta hala Oğuzlar ve yakın Kırgız Sünnileri bu başlığı giymektedir. Siz Aleviler, neden devletinizi İranî unsurlara kaptırdınız, bunun hesabını vermelisiniz!? Anadolu’da hala gövde dimdik ayakta; İran’da baş İsmail, yani Şah İsmail mevta! Neden bu kültüre sahip çıkmıyorsunuz da, bir kızıl yıldızla uğraşıyorsunuz? Allah aşkına Türkiye’de Alevi olup da Telâfer’i gören var mı? Bak bizim kınadığınız MHP, oraya dünyanın yardımını göndermiştir. Ben geçen yıl onlara misafir oldum, sütlü bulgur çorbası ile Muharrem-Kerbelâ orucu tutuyorlardı! Geçen sene oruçta oradaydım; bana etli yemek ikram edemedikleri için Türkmen anaları toprak evlerden çıkamadılar!
Kendi inancımı tenkit ettiğim gibi Anadolu Alevileri’ni de yerden yere vururum. Azizim Telaferlillere aşığım ve hiçbir siyasi-iktisadi-dini disiplin bu hayat şeklimi değiştiremez. O canlara sevgi, saygı ve muhabbetle. Kızmayın ve kendinizi eleştirin ne olur?
Hoşça kalın.