Resmi Gazete’de yayımlanan Olağanüstü Hal (OHAL) Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’yle, milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen 35 sağlık kurum ve kuruluşu, bin 43 özel öğretim kurum ve kuruluşuyla özel öğrenci yurdu ve pansiyonu, bin 229 vakıf ve dernek, 19 sendika, federasyon ve konfederasyon ile 15 vakıf yükseköğretim kurumu kapatıldı. Kapatılan dernek, sendika, sağlık kuruluşu ve okullara dünden itibarn mühür vurulmaya başlandı.
Kararnameyle, kapatılan yükseköğretim kurumlarında kayıtlı öğrenciler, Yükseköğretim Kurulu tarafından Devlet üniversitelerine veya vakıf üniversitelerine yerleştirilecek. Bu şekilde yerleştirilen öğrenciler, mezun oluncaya kadar vakıf yükseköğretim kurumlarına ödemeleri gereken ücretleri ilgili üniversiteye ödemeye devam edecekler.
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ilk kararnameye göre darbe teşebbüsü ve terörle mücadele çerçevesinde alınması zaruri olan tedbirler ile bunlara ilişkin usul ve esasların belirlendiği Kanun Hükmünde Kararname’de (KHK), olağanüstü hal kapsamında bazı tedbirlerin alınmasının Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’nca kararlaştırıldığı belirtildi.
KAPATILAN VAKIFLAR, VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE DEVREDİLMİŞ SAYILACAK
Kararnameyle, milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen FETÖ’ye aidiyeti, iltisakı veya irtibatı belirlenen 35 sağlık kurum ve kuruluşu, bin 43 özel öğretim kurum ve kuruluşuyla özel öğrenci yurdu, pansiyonu, bin 229 vakıf, dernek, 19 sendika, federasyon ve konfederasyon ile 15 vakıf yükseköğretim kurumu kapatıldı.
Kapatılan vakıfların her türlü taşınır ve taşınmazlarıyla mal varlığı, alacakları, hakları, belge ve evrakı Vakıflar Genel Müdürlüğüne bedelsiz olarak devredilmiş sayılacak. Kapatılan vakıf yükseköğretim kurumlarının sağlık uygulama ve araştırma merkezleri, kapatılan diğer kurum ve kuruluşlara ait taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacakları, hakları, belge ve evrak Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılacak. Bunlara ait taşınmazlar tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilecek. Bu kurumların her türlü borçlarından dolayı hiçbir şekilde Hazineden bir hak ve talepte bulunulamayacak. Devire ilişkin işlemler, ilgili tüm kurumlardan gerekli yardımı almak suretiyle ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilecek.
Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı belirlenen ve Resmi Gazete’de yayımlanan ekli listelerde yer almayan özel ve vakıf sağlık kurum ve kuruluşları, özel öğretim kurum ve kuruluşlarıyla özel
öğrenci yurtları ve pansiyonları, vakıflar, dernekler, vakıf yükseköğretimkurumları, sendikalar, federasyonlar ve konfederasyonlar, ilgili bakanlıklarda bakan tarafından oluşturulacak komisyonun teklifi üzerine bakan onayı ile kapatılacak. Bu fıkra kapsamında kapatılan kurum ve kuruluşlar hakkında da kapatılan kurumlara ilişkin hükümler aynen uygulanacak. Kapatılan yükseköğretim kurumlarında kayıtlı öğrenciler, Yükseköğretim Kurulu tarafından devlet veya vakıf üniversitelerine yerleştirilecek. Bu öğrenciler, mezun oluncaya kadar vakıf yükseköğretim kurumlarına ödemeleri
gereken ücretleri ilgili üniversiteye ödemeye devam edecek. Bu konuda usul ve esasları belirlemeye, uygulamayı yönlendirmeye, her türlü tedbiri almaya ve ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Yükseköğretim Kurulu görevli ve yetkili olacak.
YARGI MENSUPLARI İLE BU MESLEKTEN SAYILANLARA İLİŞKİN TEDBİRLER
Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun salt
çoğunluğunca; Yargıtay daire başkanı ve üyeleri hakkında Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunca; Danıştay daire başkanı ve üyeleri hakkında Danıştay Başkanlık Kurulunca; hakim ve savcılar hakkında Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulunca ve Sayıştay meslek mensupları hakkında Sayıştay Başkanının başkanlığında, başkan yardımcıları ile Sayıştay Başkanı tarafından belirlenecek
bir daire başkanı ve bir üyeden oluşan komisyonca meslekte kalmalarının uygun olmadığına ve meslekten çıkarılmalarına karar verilecek.
Görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları ve hususi damgalı pasaportları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek.
KHK’nın yürürlüğe girdiği tarihte adli ve idari yargı hakim ve savcı adayı olarak görev yapanlar, adaylıkta geçirdikleri süreye bakılmaksızın Adalet Bakanlığı’nın teklifi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca mesleğe kabul edilmeleri halinde, hakimlik ve savcılık mesleğine atanabilecek.
GÖREVİNE SON VERİLENLER, BİR DAHA KAMU HİZMETİNDE İSTİHDAM EDİLEMEYECEK
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, darbe teşebbüsü ve terörle mücadele çerçevesinde alınması zaruri olan tedbirlerle bunlara ilişkin usul ve esasların belirlendiği kararnameye göre, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut
bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen; Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na tabi personel, ilgili Kuvvet Komutanının teklifi, Genelkurmay Başkanının inhası, Milli Savunma Bakanının onayıyla; Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’na tabi personel Jandarma Genel Komutanının teklifi, İçişleri Bakanının onayıyla; Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu’na tabi personel Sahil Güvenlik Komutanının teklifi ve İçişleri Bakanının onayıyla; Milli Savunma Bakanına bağlı personel Bakanın onayıyla; Yükseköğretim Personel Kanunu’na tabi personel, YÖK Başkanının teklifi üzerine kurulun kararıyla; mahalli idareler personeli, valinin başkanlığında toplanan ve vali tarafından belirlenen kurulun teklifi üzerine İçişleri Bakanının onayıyla kamu görevinden çıkarılacak.
Memurlar ile Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay üyeleri ve daire başkanları ile hakim ve savcılar hariç diğer mevzuata tabi her türlü kadro, pozisyon ve (işçi dahil) statüde istihdam edilen personel, ilgili kurum veya kuruluşun en üst yöneticisi başkanlığında bağlı, ilgili veya ilişkili bakan tarafından oluşturulan kurulun teklifi üzerine, bakan onayıyla; bir bakanlığa bağlı, ilgili veya ilişkili olmayan diğer kurumlarda her türlü kadro, pozisyon ve statüde (işçi dahil) istihdam edilen personel, birim amirinin teklifi üzerine atamaya yetkili amirin onayıyla kamu görevinden çıkarılacak.
Görevine son verilenler, bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemeyecek, doğrudan veya dolaylı görevlendirilemeyecek; görevinden çıkarılanların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri de sona ermiş sayılacak. Mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği ve sair görevleri yürütmekle birlikte kamu görevlisi sıfatını taşımayanlar hakkında da bu hükümler uygulanacak.
GÖREVİNE SON VERİLENLER ÖZEL GÜVENLİKÇİ OLAMAYACAK
Görevlerine son verilenlerin, silah ruhsatları ve pilot lisansları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacak. Kamu görevi sona erdirilen personele ait kadro ve pozisyonlara, Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ve diğer mevzuattaki kısıtlamalara tabi olmaksızın Bakanlar Kurulunca belirlenecek sayıda kadro ve pozisyon için atama yapılabilecek.
HAKKINDA SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA YÜRÜTÜLENLERİN PASAPORTLARI İPTAL EDİLECEK
Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı nedeniyle haklarında idari işlem tesis edilenler ile aynı gerekçeyle haklarında suç soruşturması veya kovuşturması yürütülenler, işlemi yapan kurum ve kuruluşlarca ilgili pasaport birimine derhal bildirilecek. Bu bildirim üzerine ilgili pasaport birimlerince pasaportlar iptal edilecek.
GÖZALTI SÜRESİ 30 GÜNÜ GEÇEMEYECEK
Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve toplu işlenen suçlar bakımından, olağanüstü halin devamı süresince; gözaltı süresi, şüphelinin yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 30 günü geçemeyecek. Yakalanan asker kişiler adli kolluk görevlilerine teslim edilecek.
Soruşturmalar kapsamında görev ve unvan ayrımı yapılmaksızın kamu görevlileri de dahil olmak üzere bütün şüpheli, mağdur ve tanık ifadeleri adli kolluk görevlileri tarafından da alınabilecek. Asker kişiler hakkında verilen tutuklama kararları, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da belirtilen ceza infaz kurumlarında yerine getirilecek.
TUTUKLUNUN GÖRÜŞMESİ ŞÜPHE DURUMUNDA KAYDEDİLECEK
Tutukluların avukatlarıyla görüşmelerinde, toplumun ve ceza infaz kurumunun güvenliğinin tehlikeye düşürülmesi, terör örgütü veya diğer suç örgütlerinin yönlendirilmesi, bunlara emir ve talimat verilmesi veya yorumlarıyla gizli, açık ya da şifreli mesajlar iletilmesi ihtimalinin varlığı halinde, Cumhuriyet savcısının kararıyla, görüşmeler teknik cihazla sesli veya görüntülü olarak kaydedilebilecek, tutuklu ile avukatın yaptığı görüşmeleri izlemek amacıyla görevli hazır bulundurulabilecek, tutuklunun avukatına veya avukatın tutukluya verdiği belge veya belge örnekleri, dosyalar ve aralarındaki konuşmalara ilişkin tuttukları kayıtlara el konulabilecek veya görüşmelerin gün ve saatleri sınırlandırılabilecek.
Tutuklunun yaptığı görüşmenin, belirtilen amaçla yapıldığının anlaşılması halinde, görüşmeye derhal son verilerek, bu husus, gerekçesiyle birlikte tutanağa bağlanacak. Görüşme başlamadan önce, taraflar bu hususta uyarılacak. Tutuklu hakkında tutanak tutulması halinde, Cumhuriyet avcısının istemiyle tutuklunun avukatlarıyla görüşmesi sulh ceza hakimliğince yasaklanabilecek. Yasaklama kararı, tutuklu ile yeni bir avukat görevlendirilmesi için derhal ilgili baro başkanlığına bildirilecek. Baro tarafından bildirilen avukatın değiştirilmesi Cumhuriyet savcısı tarafından istenebilecek.
Görevlendirilen avukata, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’a göre ücret ödenecek.
Tutuklular, belgelendirilmesi koşuluyla sadece eşi, ikinci dereceye kadar kan ve birinci derece kayın hısımları ile vasisi veya kayyımı tarafından ziyaret edilebilecek. Adalet Bakanlığı ile Cumhuriyet başsavcılığının yetkileri saklı kalacak. Tutuklular telefonla haberleşme hakkından ancak 15 günde bir ve bu bentte sayılan kişilerle sınırlı olarak on dakikayı geçmemek üzere faydalanabilecek.
Tutuklu olanların bulunduğu ceza infaz kurumlarında görev yapan kamu görevlileri tarafından düzenlenen tutanaklara, ilgili görevlinin açık kimliği yerine sadece sicil numarası yazılacak. Kurum görevlilerinin ifadesine başvurulması gerektiği hallerde çıkarılan davetiye veya çağrı kağıdı, görevlinin iş yeri adresine tebliğ edilecek. Bu kişilere ait ifade ve duruşma tutanaklarında iş yeri adresi gösterilecek.
Soruşturmalarda, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nca seçilen veya görevlendirilen müdafi, hakkında bu maddede sayılan suçlar nedeniyle soruşturma ya da kovuşturma bulunması halinde müdafilik görevini üstlenmekten yasaklanabilecek. Cumhuriyet savcısının yasaklamaya ilişkin talebi hakkında, sulh ceza hakimliği tarafından gecikmeksizin karar verilecek. Yasaklama kararı, şüpheliye ve yeni bir müdafi görevlendirilmesi için ilgili baro başkanlığına derhal bildirilecek. Soruşturma ve kovuşturmalarda, ifade alma ve sorgu sırasında veya duruşmada en çok üç avukat hazır bulunabilecek.
Ceza mahkemelerinde duruşmanın başlamasından önce iddianame veya iddianame yerine geçen belge okunacak ya da özetlenerek anlatılacak. Tutukluluğun incelenmesi, tutukluluğa itiraz ve tahliye talepleri dosya üzerinden karara bağlanabilecek. Hakim veya mahkemenin uygun gördüğü durumlarda, aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle şüpheli veya sanığın sorgusu yapılabilecek veya duruşmalara katılmasına karar verilebilecek.
DARBE GİRİŞİMİNDE ÖLEN VEYA MALUL OLAN SİVİLLERE AYLIK BAĞLANACAK
15 Temmuz’da gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemiyle bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle hayatını kaybeden veya malul olan sivillere 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık bağlanacak.
Aylıklarının hesabında ilgili kanun hükümleri esas alınacak ve kendileriyle hak sahipleri, ilgili mevzuatta sağlanan diğer haklardan aynı şekilde yararlandırılacak. Ancak, dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, malulün ya da ölenin kendisine bağlanacak aylıktan az olamayacak. Ayrıca, bunlar ile bu eylemler sebebiyle yaralananlar hakkında, 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun’un nakdi tazminat hükümleri uygulanacak. Bu şekilde bağlanacak aylıklarda, genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin borç olmama şartı aranmayacak.
15 Temmuz’da gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemiyle bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle hayatını kaybeden veya malul olan sivillerden, Emekli Sandığı Kanunu kapsamında emeklilik ikramiyesine müstahak olanların ikramiyeleri, en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katından az olmamak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun ilgili hükümleri esas alınarak ödenecek. Emeklilik ikramiyesine müstahak olmayan sivillerden yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul olanların kendileri ile ölenlerin kanuni mirasçılarına en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 170 katı, diğer malullere ise en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katı tutarında ek tazminat, nakdi tazminata ilişkin esas ve usuller çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından ödenecek.
İRTİFAK VE İNTİFA HAKLARI İLE KİRA SÖZLEŞMELERİNİN İPTALİ
Mülkiyeti Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda belirtilen genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçe kapsamındaki idarelere, düzenleyici ve denetleyici kurumlara, sosyal güvenlik kurumlarına, mahalli idarelerle bu idareler tarafından kurulan birlik ve işletmelere, özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri ile sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıklara ve vakıflara ait olan her türlü taşınmazın yararlanıcıları ile kiracılarının, milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatının değerlendirilmesi halinde irtifak ve intifa hakları ile kira sözleşmeleri ilgili kurum ve kuruluş tarafından resen iptal edilecek.
Bu KHK kapsamında karar alan ve görevleri yerine getiren kişilerin bu görevleri nedeniyle hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluğu doğmayacak.
KHK kapsamında alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle açılan davalarda yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyecek.