DOLAR 32,3402 % 0.27
EURO 35,1387 % -0.02
STERLIN 40,8641 % -0.37
FRANG 35,9056 % 0.54
ALTIN 2.310,25 % 1,44
BITCOIN 2.285.691 1.886

İran-Irak-Suriye Şiiliği Üzerine

Yayınlanma Tarihi :
İran-Irak-Suriye Şiiliği Üzerine

Ne yazık ki, daha başta beri İslâm Dünyası’nda Sünnî-Şiî karşıtlığı, ilk meydana geldiği yıllardaki kadar gündemde ve canlıdır. Konumuz bu iki kutbun benzer ve karşı durumlarını izah etmek değildir. Bu tamamen ilâhiyatçıların meselesi ve yetkisinde olan bir husustur. Şüphesiz her yönden en doğru bilgileri onlardan alabiliriz. Tabiî bilim adamı ilâhiyatçılardan  bahsediyoruz; yoksa yarım yamalak bilgilerle ve peşin hükümlerle meseleye bakanlardan değil..

İslâm kültüründe Sünnî-İslâm mezhepleri arasında işi çatışmaya kadar götürecek derin fikir ayrılıkları yoktur. Ancak bu mezhepleri kabullenme hususunda ayrı ayrı milletlerin belli Sünnî mezheplerde toplanmaları söz konusudur. Söz gelimi Türkler ve Hint Müslümanları, çoğunlukla Sünnî-Hanefî, Farslar-Araplar-Kürtler ise genellikle Sünnî-Şafiî, Malikî ve Hanbelî’dir. Tabiî olarak,  aynı milletlerden Hanefî olanlar olduğu gibi Türkler ve Hintlilerden de, şüphesiz diğer Sünnî mezheplerden olan insanlar da vardır. Şiilik de bu durumun çok dışında değildir. Yine genel olarak Sünnî-Şiî çatışması genellikle Araplarda yoğundur. Tabii olarak bu düşünceler bir iddia değil tamamen gözlemdir. Şüphesiz ki, ilmî çalışmalar daha doğru ve net bilgiler ortaya koyarlar.

İşin ilginç yanı, ilk Müslümanlar olan Arapların Sünniliği gibi Şiiliği de, kendi aralarında oldukça tartışmalı ve hattâ çatışmalı bir durumdadır. Birçok Sünnî Arap, kendilerinden olmayan Sünnîleri sevmez ve ayrı görürler. Zaten Arap ırkının bu kıskançlığı  Arap olmayan Müslümanlara  Acem demeleri ile başlamış fakat sonradan  “Acem mefhumu Farsveya Sasanî” deyiminin yerini almıştır. Nedense Sünnî de olsa, Şiî de olsa Acem” milletler arasında mezhep çatışmaları Araplarınki gibi kanlı ve kinli ölçülerde değildir. İşte bu sebeple bırakın Müslümanların bir kanaat altında toplanmasını, mezheplere göre dahi birleştiremezsiniz. Zaten tarihin hiçbir devrinde de böyle bir şey olmamıştır. Ham hayalleri boş verin!

Günümüzde İran’da hâkim devlet düşüncesi dahi “12 İmam Şiası”dır. Hemhudut olması ve daha evvel, yani Türkmen ve Türk idareli tek parçalı olan zamanlarda Irak’ın bugünkü Şiî yapısı, az çok İran’a benzeyebilir. Lâkin Arap Irak’ı ve Arap milliyeti için bu bile söz konusu değildir. Çünkü özellikle Şiiliğin ana vatanı olan Kufe –Necef-Basra –Bağdat 12 İmam Şia’sının yanından bile geçmez. Ancak Musul’un Türkmenlerini bu çember içine koyabiliriz ki, bu zaman da Telâfer’in Bektaşiliği öne çıkmaktadır. Çünkü bunlar tamamen Anadolu Türkmen Aleviliğinin devamıdır. Dolayısıyla, Şiiliğin Iran ve Irak için birleştirici olması mümkün değildir. Evet, inanç Hz. Ali kaynaklıdır ama başka hiçbir hususta birliktelik sağlayamazsınız ve sadece siyaset yaparsınız. Hasan Sabbah’tan ötürü bugünkü İran’ın İsmaililik’le de hiçbir ilgisi yoktur. Çünkü Türkmen Kaçarlar döneminde Ağahanlar adını alan bu düşünce çoktan Hint’e taşınmış ve İran’da İsmali-Nizarilik de son bulmuştur. Bugünkü İran’da, özellikle Türkmenler Şii deyimini bile kullanmazlar. Devletin kurucusu olan Safeviler zaten Sünni-Şafii bir gelenekten gelmektedir. Deylem’in Büveyhoğulları’nın hemen hemen bugünkü İran İslâm Cumhuriyeti’ne hiçbir inanç etkisi olduğu söylenemez. Farslar da, Türkmen Şiası’nın üzerine inşa edilen Şii 12 İmam düşüncesinde Türkmenlerle entegre olmuşlardır. Yine de Türkmenler ve Farslar arasında en az %25 Sünnî vardır. Çünkü Safevileri Sünni Akkoyunlu Türkmenleri ile Şiiliği pek anlaşılmayan ve tezahürleri de görülmeyen Karakoyunlular oluşturmuştur. Özellikle Türkiye’ye yakın olan bölgeler ve Türkmensahra için bu görüşler pek doğrudur. Uzun Osmanlı devirlerinden sonra Safeviler ve hususen Şah İsmail devrindeki Türkiye-İran inanç birliği de, en az üç yüz yıldan beri söz konusu değildir ve bu konuda özellikle Sivas-Amasya-Tokat merkezli Doğu Anadolu çoktan İran’ın etkisinden çıkmıştır. Şu anda Türkiye Alevilerini siyaseten İran’ın yanına koymanız mümkün değildir. Aksine Türkiye Alevilerinin Balkan Bektaşileri gibi yüzü batıya dönüktür.

Suriye’ye gelince, burası apayrı bir İslâm coğrafyasıdır. Emeviler devrinin şiddet politikası, Şiiliği buradan Irak-Kufe ve Necef’e kovmuştur. Irak’a yakın olan doğu kesiminde böyle guruplar bulabilirsiniz ama genel olarak uzun Selçukî dönemlerinden sonra Sünnî bir ülkedir. Fatımiler ve Hasan Sabbah’ın İsmaililiği sırf Türk Moğol’u ve Türkmenler yüzünden Suriye’de tutunamamıştır. Bu sağlam yapıyı Emeviler yerine Türk hâkimiyetinde aramak lâzımdır. Menşeî ve hattâ sahibi Musul Atabeyi Türkmen Zengiler olan Selahiddin Eyyübi’den sonra Mısır da bile Şiilik sükût etmiş ve Kıpçak komutanların Memlûklu Devleti Sünni bir devlet olmuş, Osmanlı’ya da bu konumu ile intikal etmiştir.

  İşte Suriye mutlaka bu gözle tetkik edilmelidir. Bu arada çok eski gibi görünse de,  sanıldığı gibi  Nusayrilik ilk İslami yıllara dayanmamaktadır. Her ne kadar adını Hıra Dağı yakınında bulunan Nusayr Dağı’ından almışsa da,  aynı isimle bir dağ da Suriye Lübnan hududunda Ensariye Dağları’nda da vardır. Suriye ile ilgili hiçbir ciddi kaynak ve araştırmada Nusayrilik adı geçmemiştir; bunun doğrusu Arap Aleviliği de değildir; Suriye Aleviliğidir. Etnik aidiyeti de sadece Araplar değil, aksine el-Arabül-Baide yani sonradan Araplaşan Suriyeliler demektir. El-Arbü’il-Aribe denilen asıl Araplarla hiç ilgisi yoktur. Şii menşeli Nusayrilik, bir mezhep değil sıradan bir tarikattır; bu sebeple Suriye ve Akdeniz kıyı şeridi dışında bu tarikatın taraftarlarını hiçbir İslâm ülkesinde bulamazsınız. İsmaililiğin Suriye kolu olan Suriye Nizariliği, Dürzilik ve Suriye’nin eski hâkim dini olan Hristiyanlığın bu tarikat üzerinde ciddî bir düşünce hâkimiyeti mevcuttur. Dürzilik ise Fatımi el-Hakim döneminde eski Kahire, yani Fustat’a hâkim olan Türkler ve bunların Şii kaynaklı düşüncelerinden ayrı izah edemeyiz. Bu bölgenin insanlarının Arapça konuşmasının sebebi ise özellikle Emevi döneminde bütün İslâm ülkelerinde başka lisan ve kitapların yasaklanmasıdır ki, bu kanun da başta Suriye olmak üzere, diğer İslâm memleketlerinde Selçuklular bozmuş ve herkesi dilinde inancında serbest bırakmıştır. 

  Uzun uzadıya tarihi bilgilerle başınızı ağrıtmak istemiyorum. Esasen bu konuyu Suriye Türkmenleri ve Bayır Bucak adlı eserimizde ciddi biçimde ortaya koyduk. Dolayısıyla, istediği kadar Şiî kaynaklı olsun bugünkü Suriye’de bulunan Alevileri ne Arap ne de Şiî hesap etmemiz mümkün değildir ve kendileri de bunun farkındadır. Bölgedeki oyun tamamen siyaset dahilinde oynanmakta olduğu için, son yıllarda İslâmcıların sanki derin bilgilerinin bir başarısı olarak  fikir hayatımıza  intikal eden Nusayri’liğin de,  deyim olarak  dini ve etnik hiçbir anlamı yoktur. Zaten bu sebeple İslam düşüncesini iyi tanımayıp ilmi gibi gösterilen spekülasyon amaçlı çalışmalara kendini teslim eden küresel güçlerin projeleri de yerine oturmamaktadır. Ne yazık ki, devletimizin bu işi hal şeklini bugünkü devlet adamlarımız da bilmemektedir. Anadolu’da devletimizi uzun zaman uğraştıran Batınî hareketlerin,  İran’dan nasıl soyutlandığını bilhassa iyi çalışmak gerekiyor. Bu sebeple hükümetimizin de ABD’nin de Suriye-İran-Irak Şiî politikası yanlıştır ve bunalım üzerine bunalım getirecektir. İran’da halkın dinî görüşlerini kullanamayan ABD’nin durumu da ortadadır ve bu bakımdan İran, meseleleri daha iyi okumaktadır. Çünkü devlet adamları geçmişlerini, yani tarihlerini iyi bilmektedir ve politikaları da buna göre dizayn etmektedir. Arap’ın her şeyi sırıtıyor, bizimkiler de onları kopyalamak adına yanlış yolda yürüyorlar ve devletimizi küresel güçler karşısında bilgisizliğe sürüklüyorlar.

Hele şu görsel medya var ya! Allah esirgesin,  her önüne geleni uzman ilân ediyor! İzzettin Doğan, Bizim mezhep olarak Nusayrilerle farkımız yoktur gibi saçma sapan beyanlarda bulunabiliyor. Tabii bunlar en bilgili ve ilgili olanları! Çukurova Akdeniz kıyı şeridinde hem Kızılbaş, hem de sözüm ona Nusayri yaşar, neden kız-alış verişleri yoktur? Daha Cemevi işini bile Akdeniz Alevileri yeni anlamışlardır! Bunlarla her bakımdan birlikteliği olan Suriye Alevilerinin neden bir Cemevi yoktur? Baba Esad’dan oğula kadar, kaç zamandır Suriye’yi idare eden Aleviler Şam’da Emevi camisinde Sünniler ile birlikte ibadet ederler! Suriye ve Irak Alevi inancının  siyasi Baas hareketinde de birlikteliği olmadığı gibi  Baba Esad ile Saddam kanlı-kinli düşmandı! Esadlar Hataylı bir Alevi olan ve Arapça konuşan Baas düşüncesinin kurucusu olan Mişel Eflakî’yi de sevmezler.

İşte görülüyor ki, bilen de bilmeyen de havanda su dövüyor. Bu işin âlimle ilgisi yoktur; meseleyi çok iyi bilen dünya kadar uzman Türkiye’de vardır. Bileni dışarıda aramak ve gerçek bilgiler yerine üretilmiş ilimle uğraşmanın hiçbir anlamı yoktur. ABD en az elli yıldan beri İslâm düşüncesinin ayrılıkçı ve birleştirici hareketleri üzerinde çalışma yapmaktadır. Bu çalışmaların hiç birisi işin gerçek mahiyetine uygun değildir. Fakat bizim akademiler arşivlerimize; bilhassa Mısır ve Halep kaynaklarına yönelmek yerine hazır malzeme ile yani batı materyalleri ile çalıştıklarından yabancı emellere hizmet etmektedirler. Ne yapalım belki büyük konuşuyoruz ama esasında niyetimiz akıl vermek değildir.

Sağlıcakla kalın.

YORUM YAP

Bağdar Caddesi Escorthamile pornobodrum escortbahis sitelerigaziantep escortgaziantep escortmaltepe escortbostancı escortanadolu yakası escortizmir escortdeneme bonusu veren sitelerhttps://www.tedxpenn.com/escort ankaraankara escorthttps://greenhousecraftfood.com/ataşehir escortbetperBetofficeMebbismatbetholiganbettrendyol indirim kodutipobetPusulabetCasibomstarzbet giriştipobetbetturkey twitterbetturkey girişvevobahisgobahisbetsatligobetistanbul escortslot siteleri https://en-iyi-10-slot-siteleri.comsekabetstarzbet adamsah.netbahis sitelerimarsbahiswinxbetbahis sitelericasino siteleriselçuksportsdeneme bonusuistanbul escortcasibomstarzbetpiabetstarzbet girişstarzbet girişbahsegelbahsegelklasbahisankara kombi servisiklasbahisbetebetbelugabahistipobetmariobetbetistmersin günlük kiralık evmarkajbetparibahisbetineceltabetmatadorbetgrandpashabetcasibomgobahisparmabetbettiltbetnisbetsatbetorspinligobetbetkanyonbetturkeyonwinsahabetrokubetmarsbahisextrabetikimisliwinxbetbahisalgorabetelexbetfunbahisartemisbetbetmatiksupertotobetoleybetbetlikekralbetperabetimajbetlimanbetsavoybetintobetdiscountcasinomostbetbetroadpiabetmeritkingholiganbetjasminbetasyabahisredwinbetkolikdiscountcasino7slotsmilanobetelitbahisorisbetxslotaresbetfavoribahispadisahbetnakitbahispolobetsekabetmatbetpalacebetmrbahistulipbetnorabahismilosbetrexbetjetbahisjojobetonbahissuperbetinbetexperbetperbahigopokerbetalordbahisvdcasinocasinovalebetonredpinupbahis1000baymaviakcebetnoktabetneyinebetturkeymariobetfavorisen1xbetBelge istemeyen bahis siteleribahiscomtipobetgrandbettingtruvabetbahiscasinotarafbetbahiscommariobetbetistmarkajbetbetinematadornetcasibombelugabahisbetebet1xbetasyabahiscasinovalediscountcasinoelexbetfavoribahis
escort Bağcılar escort Bahçelievler escort Bakırköy escort Bayrampaşa escort Beylikdüzü escort Güngören escort İstiklal escort Kadıköy escort Sultanbeyli escort Üsküdar escort Avsallar escort Mahmutlar escort Oba escort Mecidiyeköy escort Ölüdeniz escort Güllük escort Kültür escort Ataşehir escort Avcılar escort Başakşehir escort Esenler escort Esenyurt escort Fatih escort Gaziosmanpaşa escort Kartal escort Küçükçekmece escort Maltepe escort Pendik escort Sultangazi escort Ümraniye escort Adapazarı escort Yalıkavak escort güvenilir casino siteleri Yalova escort Muğla escort Aydın escort Çanakkale escort Balıkesir escort Tekirdağ escort Manisa escort Trabzon escort Kahramanmaraşescort Kütahya escort Osmaniye escort Sivas escort Tokat escort Çorum escort Yozgat escort Isparta escort Elazığ escort Ordu escort Edirne escort Erzincan escort Zonguldak escort Rize escort Uşak escort Kırşehir escort Erzurum escort Giresun escort Amasya escort Sinop escort Niğde escort Bolu escort Karaman escort Kırıkkale escort Bayburt escort Ardahan escort Gümüşhane escort Artvin escort Çankırı escort Bartın escort Sinop escort Bilecik escort Karabük escort Burdur escort Nevşehir escort Kıbrıs escort Kırklareli escort Kastamonu escort Düzce escort Aksaray escort Adıyaman escort Afyon escort Arnavutköy escort Bebek escort Beşiktaş escort Beykoz escort Beyoğlu escort Büyükçekmece escort Çatalca escort Çekmeköy escort Eyüpsultan escort Kağıthane escort Sancaktepe escort Sarıyer escort Şile escort Silivri escort Şişli escort Taksim escort Zeytinburnu escort Aliağa escort Balçova escort Bayındır escort Bayraklı escort Bergama escort Beydağ escort Bornova escort Buca escort Çeşme escort Çiğli escort Karşıyaka escort Fehiye escort Marmaris escort Gaziemir escort Dikili escort Menderes escort Menemen escort Torbalı escort Atakum escort Çerkezköy escort Yenişehir escort Bodrum escort Toroslar escort Tarsus escort Silifke escort Mezitli escort Erdemli escort Anamur escort Akdeniz escort Melikgazi escort Elbistan escort Lüleburgaz escort İzmit escort İlkadım escort Çorlu escort Battalgazi escort Yeşilyurt escort Milas escort Ceyhan escort Çukurova escort Kozan escort Sarıçam escort Seyhan escort Emirdağ escort Sandıklı escort Merzifon escort Suluova escort Taşova escort Altındağ escort Batıkent escort Çankaya escort Çubuk escort Etimesgut escort Haymana escort Kahramankazan escort Keçiören escort Kızılcahamam escort Mamak escort Polatlı escort Pursaklar escort Sincan escort Ulus escort Yenimahalle escort Aksu escort Alanya escort Belek escort Demre escort Döşemealtı escort Elmalı escort Finike escort Gazipaşa escort Kaş escort Kemer escort Kepez escort Konyaaltı escort Korkuteli escort Kumluca escort Lara escort Manavgat escort Muratpaşa escort Serik escort Side escort Didim escort Efeler escort Nazilli escort Söke escort Altıeylül escort Ayvalık escort Bandırma escort Bigadiç escort Burhaniye escort Dursunbey escort Edremit escort Erdek escort Gömeç escort Gönen escort Havran escort İvrindi escort Karesi escort Kepsut escort Susurluk escort Büyükorhan escort Gemlik escort Görükle escort Gürsu escort Harmancık escort İnegöl escort İznik escort Karacabeyescort Kestel escort Mudanya escort Mustafakemalpaşa escort Nilüfer escort Orhangazi escort Osmangazi escort Yıldırım escort Biga escort Çan escort Gelibolu escort Karahayıt escort Merkezefendi escort Pamukkale escort Keşan escort Aziziye escort Palandöken escort Yakutiye escort Odunpazarı escort Tepebaşı escort Araban escort İslahiye escort Karkamış escort Nizip escort Nurdağı escort Oğuzeli escort Şahinbeyescort Şehitkamil escort Yavuzeli escort Bulancak escort Espiye escort Görele escort Altınözü escort Arsuz escort Antakya escort Defne escort Dörtyol escort Erzin escort Hassa escort İskenderun escort Kırıkhan escort Kumlu escort Payas escort Reyhanlı escort Samandağ escort Eğirdir escort Yalvaç escort Foça escort Karabağlar escort Kemalpaşa escort Kiraz escort Kınık escort Konak escort Narlıdere escort Ödemiş escort Tire escort Urla escort Safranbolu escort Akhisar escort Alaşehir escort Kırkağaç escort Salihli escort Sarıgöl escort Şehzadeler escort Soma escort Turgutlu escort Yunusemre escort Akkışla escort Bünyan escort Develi escort Kocasinan escort Talas escort Yahyalı escort Gazimusağa escort Girne escort İskele escort Lefke escort Lefkoşa escort Başiskele escort Çayırova escort Darıca escort Afşin escort Dulkadiroğlu escort Göksun escort Onikişubat escort Türkoğlu escort Kızıltepe escort Mut escort Dalaman escort Gümbet escort Datça escort Kavaklıdere escort Köyceğiz escort Menteşe escort Turgutreis escort Ula escort Yatağan escort Fatsa escort Altınordu escort Ünye escort Düziçi escort Kadirli escort Ardeşen escort Akyazı escort Arifiye escort Erenler escort Geyve escort Hendek escort Karasu escort Kaynarca escort Sapanca escort Derince escort Dilovası escort Gebze escort Gölcük escort Kandıra escort Karamürsel escort Kartepe escort Körfez escort Akşehir escort Beyşehir escort Bosna escort Ereğli escort Karapınar escort Meram escort Selçuklu escort Gediz escort Simav escort Tavşanlı escort Doğanşehir escort Bafra escort Çarşamba escort Boyabat escort Kapaklı escort Süleymanpaşa escort Erbaa escort Niksar escort Turhal escort Akçaabat escort Of escort Ortahisar escort Yomra escort Armutlu escort Çiftlikköy escort Çınarcık escort Akdağmadeni escort Boğazlıyan escort Sarıyaka escort Sorgun escort Alaplı escort Çaycuma escort Devrek escort Ereğli escort Kilimli escort Kozlu escort