Bu pazar sizlere tarihteki en büyük casusluk olaylarından birisini aktaracağım.
Olay; büyük bir Türk devletinin çökertilmesiyle ilgili.
Bilindiği gibi Göktürk Devleti denilen Büyük Türk Hakanlığı, 552’de Bumın Han ile İstemi Kağan tarafından kuruldu. Moğolistan merkezli bu devleti İstemi Kağan, 20 yılı bulmadan Hazar Denizi kıyılarına kadar genişletti. Hakanlık; Ülüş (üleştirme/paylaştırma) sistemi denilen bir sistemle; hanedandan prenslere bölüştürülmüş gibiydi.
Türkler 582 yazında Gobi Çölü’nü aşarak Çin Seddi’ne kadar sokulmuşlardı. Bu saldırıda Çin sınır birlikleri kılıçtan geçirilmişti.
Türk tehdidinden yılan Çin’de bir darbeyle Sui hanedanı işbaşına gelmişti. İmparator Yang Chien, Türkleri durdurmak için ordusunun yetmeyeceğini anlayınca taktik değiştirdi. En becerekli casusu Chang Sung sheng’i, Türk Hakanı Şapolyo katına elçi olarak yolladı. Bu casus, Hakan’ı daha prensliğinden tanıyordu ve ona dost görünerek güvenini kazanmıştı.
Casus Chang, ülüş sisteminin zaafını keşfetmişti. Türk prensleri birbirlerine karşı egemenlik için kışkırttı. Yönettiği yerleri elinde tutmak derdine düşen Kara Çürin Tarduş Han, bu etki ile Çin’le barış anlaşması yapıp Türk birliğinden çekilerek Çin’i rahatlattı. Türkler arasında dost görüntüsü vererek çalışan Casus Chang, 583’te Apo Han ile Şapolyo Han’ı birbirine düşürdü.
Rıza ZELYUT / GÜNEŞ
http://www.gunes.com/2013/06/30/yazar/4619/riza_zelyut/bir_casusluk_oykusu.html