MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin yerel yönetimlerde yeni sistem önerisi merak konusu oldu. Bahçeli’nin önceki gün yerel yönetimlere ilişkin yasal değişiklik gerektiren bu çıkışının perde arkası aralanıyor.
Milliyet’in edindiği bilgiye göre; AK Parti ile MHP arasında geçmişte yerel yönetimlerin sil baştan yapılanması için müzakereler yapıldı. Müzakereler sonunda değişikliğin Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yürürlüğe girmesi ve oturması süreci sonrasına bırakılmasının doğru olacağı değerlendirildi. AK Parti ile MHP’nin anayasa değişikliği müzakereleri sürecinde oluşturduğu Milli Mutabakat Komisyonu’nda yerel yönetim reformu da masaya yatırıldı.
‘Karışıklığa yol açar’
AK Parti’nin bu konuda daha önce yaptığı hazırlıklar doğrultusunda harekete geçilerek, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle uyumlu paralel düzenlemelerin yapılmasının doğru olup olmayacağı tartışıldı. Komisyonda, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile mevcut yerel yönetim sisteminin seçim aşamasında icra konularına kadar çelişebileceği değerlendirmesi yapıldı, eş zamanlı değişikliklerin de karışıklığa yol açabileceği görüşü öne çıktı. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin toplum tarafından anlaşılmakta zorlanıldığı, yerel yönetimlerde de yapılacak bir reformun halkın kafasını iyice karıştıracağı ve yeni sistemi zafiyete uğratabileceği dile getirildi. Komisyonda, “Şimdilik Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yürürlüğe girmesi, tüm kurum ve kurallarıyla oturmasına öncelik verilmesi en doğrusu. Yerel yönetimlerde de köklü reform gerekliliği açık. Ancak zamanlama olarak Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini olumsuz etkileyebilir” görüşünün benimsendiği öğrenildi.
Tek çatı kanun
Komisyonda, siyasi partiler, mahalli idareler, milletvekili özlük hakları ve seçim kanunların dağınık olduğu ve “tek çatı kanun” altında toplanması gerekliliği konusunda da görüş birliği sağlandı.
Anti demokratik hukukun ayıklanarak Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine uyumlu hale getirilmesinin bir sonraki döneme bırakılsa da zorunlu olduğu vurgusu yapıldı. Örnek olarak olarak da Türkiye’de yüzde 10’luk seçim barajının kalkmasına rağmen, yerel seçimlerde yüzde 10’u geçemeyen partilerin belediye meclis üyeliği çıkaramaması düzenlemesi gösterildi.
Sistem arızası
Milli Mutabakat Komisyonu’nda yeni hükümet sistemi ile yerel yönetimlere ilişkin gündeme gelen, “uyum sorunu” 31 Mart 2019 seçiminde kendini gösterdi. Bir siyasi partinin belediye başkanlıklarını, diğerinin ise belediye meclislerindeki çoğunluğu kazanması halinde yerel yönetimlerin icrasında, “kriz ve kaos” uyarısını ortaya çıkardı. Belediye başkanının alacağı önemli kararları eğer çoğunluk yoksa karar organı olan belediye meclisinden geçirmesinin zor olacağı, bunun da Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde, “sistem açığı, sistem arızası”na dönüşeceği değerlendirildi. Ayrıca bütün şehir yasası ile ilçelerin bazı önemli yetkilerinin büyükşehir belediyelerine bırakılmasıyla birlikte, “dengesizlik” oluşacağı tespiti de yapıldı.
Bahçeli çıkış yaptı
Bahçeli, yerel seçimde İstanbul, Ankara, Adana ve Mersin’de ortaya çıkan tabloya bakarak yaptığı çıkış, “yerel yönetim reformu”nu gündeme getirdi. Büyükşehirler dışındaki 51 ildeki il genel meclislerinin 41’inde de çok partili yapı ortaya çıktı. Böylece belediyelerdeki yönetim krizinin ülke satında yaşanabileceği görüşü hakim oldu. Bahçeli’nin de bu nedenle, “İlçelerde sandığa yansıyan iradeyle büyükşehir belediyesi seçiminde sandıktan çıkan neticenin çelişmesi demokrasi açığı, bir sistem arızasıdır. Öyle bir sistem inşa edilsin ki, sadece büyükşehir belediye başkanını seçelim, o da üstlendiği görev ve yetkiye dayanarak ilçe belediye başkanlarını belirlesin. Hiç olmazsa büyükşehir ölçeğinde denge sağlanmış olur” önerisini yaptığı öğrenildi.
Masaya oturacaklar
Bahçeli’nin bu çıkışının ardından AK Parti ve MHP’nin önümüzdeki süreçte bir araya gelmesi bekleniyor. Bahçeli’nin “Bu sistem sorununun ele alınıp çözüme kavuşturulması önümüzdeki gündem konularından birisi olmalıdır” sözlerinin yerel seçim sonuçlarının kesinleşmesi sonrasında iki partinin yeniden masaya oturacağını kuvvetlendirdiği ifade ediliyor. AK Parti ile MHP’nin yine Milli Mutabakat Komisyonu’nun oluşturan üyelerle yeni bir çalışma hazırlığında olduğu kulislere yansıdı.