Kenan Eroğlu
Geçen haftaki yazımızda ağustos ayı içerisinde kazandığımız zaferlerin bellibaşlılarını toplu olarak vermiştim. Önceki yazılarımızda da Türk denizciliği konusunda ünlü tarihçimiz Yılmaz Öztuna’dan alıntılar yaparak birkaç yazı yayınlamıştım.
Özellikle de XVI. Yüzyılda Türk denizciliği zirve yapmış bizim bugün aklımızın alamayacağı yerlerde seferlere çıkılmış dünya denizlerinde bayrak dalgalandırılmıştır. İftihar vesilesi olan bu seferleri bir kere daha hatırlatmak amacıyla bugün de “Hint Okyanusunda Türkler” konusunu ele alacağız.
Bu konuda yine büyük tarihçimiz Yılmaz Öztuna’dan alıntılar yapacağız.
“Osmanlı Türkleri, Portekizliler’le mücadele etmek için Hint Okyanusu’na çıkmışlardır. XVI. Asır boyunca geçen amansız mücadelede Türkler, Hint Okyanusu’nda Portekizliler’le beraber kalmışlar, fakat kuzey afrika’da, Türkiye’nin himayesinde bir Arap imparatorluğu olan Fas’a, 4 Ağustos 1578’de Vadi’Seyr meydan muharebesini kazanarak Portekiz devletine -60 yıl için- son vermişlerdir. Bir Türk amiralinin, Ramazan Paşa’nın kazandığı bu büyük zafer, Portekiz’i büyük devletler arasından ebedi olarak silmiştir.
Burada Selman Reis’in, Süleyman Paşa’nın, Piri Reis’in, Murad Reis’in, Seydi Ali Reis’in, Kurdoğlu Hızır Reis’in, Ali Bey’in ve başka Türk Amirallarinin Hind Okyanusunda ve ona bağlı denizlerde (Kızıldeniz, Umman Denizi, Mozambik Kanal vs.) yaptıkları hareketlerden bahsetmek mevzumuzun dışındadır. Fakat Türk denizcilerinin, imparatorluğun yüksek hâkimiyetini Doğu Afrika kıyılarında, Sofala’ya ekvator çizgisinin 20 derece kadar daha güneye yaydıkları, Indonezya ve Malezya’ya seferler yaptıklarını hatırlatmak lazımdır. Hindistan ve Malezya-Indonezya’daki Müslüman devletlerin hizmetine girip donanmalarına kumanda eden Türk denizcileri idi. Bu büyük ülkelerde topçuluk gibi denizcilik de “Rumi=Anadolu” denen Osmanlı Türklerinin elindeydi. Türk denizcilerinin Malaya’daki hareketleri hakkında, Portkiz’li Mendez Pinto’nun seyahat-namesinde (Fransızca trc. B. Figuer, Les Voyages Paris, 1628) birçok bilgi vardır. En ünlü Türk Amiral ailelerinden olan Kurdoğulları’ndan Hızır Hayrettin Reis’in Sumatra seferi de ünlüdür ki bu sefer neticesinde, Kuzey Sumatra ve Malaya yarımadasında bazı yerlere yayılan Açe Sultanlığı, Osmanlı yüksek hâkimiyetini tanımış, Türkiye imparatorluğunun egemenliği Uzak Doğu’ya uzanmıştır. (Bahriya Miralayı Safvet Bey, Bir Osmanlı Filosunun Sumatra Seferi, TOEM,no.10,11)”
Görüldüğü gibi bugün bizim hayallerimizin dahi ulaşamadığı yerlerde Osmanlı donanması ve devletimizin iradesi ulaşmıştır. Geçmişimizle ne kadar övünsek azdır. Yalnız geçmişimizle övünmekle kalmamalı geçmişten dersler çıkartarak geleceğe emin adımlarla ilerlemeliyiz.
(Kaynak: Yılmaz Öztuna, “Türk Kültürü” dergisi, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayını, Ayyıldız matbaası, Ağustos 1965, sayı:34, s:754)
